Hoe de natuur in de Deurnese Peel zich snel herstelt

Bij de grote natuurbrand in de Deurnese Peel is 800 hectare natuur in vlammen opgegaan. Vaak lijkt de natuur zich na een brand snel te herstellen. Dat is ook het geval voor dit hoogveengebied.

Het herstel is het best te zien aan de verse groene sprieten van het pijpenstrootje, dat alweer op veel plekken zo'n 25 cm boven de met as bedekte aarde uittorent. Maar, ook als je inzoomt op het kleine grut, zoals insecten, komt er weer van alles op gang.

'Branden zijn van alle tijden'

De rupsjes en keverlarfjes die vóór de brand in de bomen zaten zijn allemaal dood. Maar nu de natuur weer herstelt, vormen die het voedsel voor de eerste generatie aaseters: vogels, maar ook andere insecten. Daarna komt een hele generatie die al het dode materiaal dat is verbrand, gaat opeten.

Daar komen weer roofkevers en loopkevers op af. "Ze komen allemaal netjes achterelkaar, precies op volgorde", vertelt boswachter Jap Smits van Staatsbosbeheer. Ondanks de brand, die twee derde van het gebied in de as legde, klinkt hij enthousiast: "Het is maar hoe je het uitlegt, wij noemen het een natuurramp, maar dat zit in ons hoofd. Branden zijn van alle tijden."

Het herstellend vermogen van natuur

Er zijn insecten die massaal afkomen op verbrande natuur, en daar komen ook weer predatoren op af. "Een heleboel soorten die hier helemaal niks te zoeken hadden vóór de brand, die lopen nu te smullen." Smits vindt dat heel fascinerend om te zien gebeuren. "Niet dat ik nou zo van brand hou, maar ik hou wel van natuur die een gigantisch herstellend vermogen heeft, en waar er bij elke situatie weer soorten zijn die er voordeel van hebben."

"Neem de prachtkevers, met hun mooie glanzende schild", zegt Jap Smits, "die kunnen wel op 60 à 70 km afstand met hun voelsprieten waarnemen dat er ergens brand is geweest, en kunnen dan op de wind naar die verbrande natuur toevliegen."

De prachtkevers laten hun jongen opgroeien juist in hout van bomen die recent verbrand zijn. Dat hout heeft een tik gehad van de brand, de bomen hebben hun natuurlijke weerstand verloren en daar komen al die insecten op af. "Buitengewoon knap van die beestjes", vindt boswachter Smits.

Smeulen kan nog enkele weken aanhouden

De komende weken wordt aangeraden om niet naar de Peel te gaan. Veen bestaat uit plantaardig materiaal dat ondergronds gedeeltelijk vergaan is. Veen groeit in natte, zuurstofarme omstandigheden, maar bij aanhoudende droogte of ontwatering ontstaat een laag met zeer brandbaar materiaal. Als dat eenmaal brandt, dan blijft het ondergronds doorbranden.

En een brand droogt het veen nog verder uit. Door zo snel mogelijk zo veel mogelijk water erop te gooien kan je een veenbrand voorkomen. Anders kan de brand zo een meter onder het veen doorbranden. Mensen worden gewaarschuwd weg te blijven uit het gebied, omdat het er nog steeds brandgevaarlijk is. Het smeulen kan volgens de gemeente Deurne nog enkele weken aanhouden.

Vroege Vogels: iedere zondagochtend van 07.00 tot 10.00 uur.

Vroege Vogels is hét programma over natuur en milieu. Op zondagochtend te beluisteren op NPO Radio 1 en vrijdagavond te zien op NPO 2. Like Vroege Vogels op Facebook of volg het programma op Twitter of Instagram.