'De mens verziekt de leefomgeving en vervolgens verziekt de leefomgeving de mens'

Het wordt weer eens tijd voor de olifant in de kamer. Ik doel dan niet op de verengelsing van onze taal of de teloorgang van de rechtsstaat, dat zijn zeker ook kamerolifantjes, maar die nog veel grotere onzichtbare slurfdrager: de menselijke overbevolking die er, in samenwerking met een veel te hoge ecologische voetafdruk (ik zou bijna footprint zeggen – daar heb je het al) voor zorgt dat onze planeet en het leven erop in relatief korte tijd naar de knoppen gaat, opwarmt, overstroomt, verdroogt, verregent, uitsterft en gewoon doodgaat. Acht miljard en nog wat van die kale apen zijn gewoon teveel.

Maar de natuur is vindingrijk. De natuur wordt gekenmerkt door wat in mooi Nederlands 'terugkoppelingsmechanismen' wordt genoemd. Een bekend terugkoppelingsmechanisme is de thermostaat van de cv. Als het in de kamer te warm wordt, zorgt de terugkoppeling ervoor dat de verwarming uitgaat en het weer wat koeler wordt. Ook de cycli waarmee roofdieren en prooidieren elkaar in de loop der tijd in balans houden zijn er een voorbeeld van. Het ene jaar zijn er veel muizen, het volgende jaar veel roofvogels die de muizen opeten, waarna er dus minder muizen zijn en het aantal roofvogels afneemt, waarna er weer meer muizen overleven, waardoor de roofvogelstand kan toenemen; enzovoort, enzovoort, ad infinitum.

Nu hebben die acht miljard mensen geen roofdier om hun aantal te reduceren, want zo'n beetje alle sabeltandtijgers, grottenleeuwen, beren, cheetahs en tijgers zijn uitgestorven of grotendeels uitgeroeid. Er is alleen nog maar corona, maar dan treedt de terugkoppeling van vaccinontwikkeling in werking.

Maar nu is het ultieme terugkoppelingsmechanisme op het toneel verschenen. Ik las het onlangs in de krant. Microplastics. 'Microplastics nu ook aangetroffen in menselijke testikels', zo luidde de krantenkop. Microplastics zitten overal, dat wist u natuurlijk allang, ze zitten in de bodem en in de zee, ze zitten in ons eten en in onze dranken, maar nu heeft Amerikaans onderzoek ontdekt dat maar liefst twaalf soorten plastic zijn aangetroffen in de zaadballen van mensen en ook van honden. De onderzoekers bekeken 23 menselijke testikels en 47 hondenballen van overleden mannen en huisdieren in New Mexico en daar bleken dus 12 soorten microplastics in te zitten. De anatomische en statistische details zal ik u op deze vroege zondagochtend besparen, maar het was schrikbarend veel.

De conclusie luidde dat dit zeker consequenties kan hebben voor de vruchtbaarheid. Dan hebben we het nog niet over de bijkomende effecten van diverse bestrijdingsmiddelen en andere zaken als pfas. De vruchtbaarheid in grote delen van de wereld loopt al een tijdje terug. Vooral in de zogeheten ontwikkelde wereld, waar we dagelijks eten uit plastic verpakkingen nuttigen en vloeistoffen uit plastic flesjes drinken. Wat een bijzondere vorm van terugkoppeling is dit. Het zou in alle schoolboeken moeten staan, het is nog eens wat anders dan die eeuwige schommelingen van muizen en uilen. De mens verziekt de leefomgeving en vervolgens verziekt de leefomgeving de mens.

Oh, en om de zaak wat minder eenzijdig mangericht te maken: er zitten ook microplastics in de placenta, want de natuur maakt gelukkig geen onderscheid tussen man en vrouw.

Fijne zondag.