'Niet alle vluchtelingen meteen getraumatiseerd, dat is een groot misverstand'

"Heel schrijnend", noemt ze de situatie in Ter Apel. Verhaak is klinisch psycholoog bij ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum en werkt al acht jaar met vluchtelingen. "Mensen hebben huis en haard verlaten. Niet voor niets, altijd vanwege geweld of oorlog. Maken onderweg narigheid mee. En dan komen ze eindelijk op een plek terecht waar je zou verwachten dat er goede opvang is."

Voor de meeste mensen geldt dat ze heel erg moeten bijkomen van lange reis en vele onzekerheden, legt ze uit. "Maar je kunt niet zeggen dat ze meteen al getraumatiseerd zijn. Dat is een groot misverstand. Mensen hebben afschuwelijke dingen meegemaakt, maar zullen er voor het overgrote deel vanzelf van kunnen herstellen, en zullen heel veel veerkracht hebben. Maar in eerste instantie is het overweldigd en dat is heel normaal."

Geen onveilige situaties

Er kan een posttraumatische stressstoornis ontwikkelen, erkent ze, maar dat is "bij een minderheid" van de vluchtelingen. En dit kan bij ook bij jou en mij gebeuren. "Ik denk dat we niet moeten doen alsof dit alleen vluchtelingen betreft."

Het beeld bestaat dat zwaar getraumatiseerde asielzoekers een gevaar kunnen zijn voor de veiligheid. Dat herkent Verhaak niet. Ze heeft nooit onveilige situaties meegemaakt, benadrukt ze. "Nee. En mijn collega’s ook niet. Ik heb het nog eens nagevraagd, nee." Wie getraumatiseerd is, zal zich bovendien eerder terugtrekken in plaats van op de voorgrond treden, legt ze uit.

Zonde

Ja er zijn asielzoekers die overlast geven, dat ontkent ze niet. Maar die zijn vaak niet getraumatiseerd én er is buitenproportioneel aandacht voor, zodat het lijkt alsof de groep heel groot is.

Ze spreekt van "incidentgedreven berichtgeving" in de media. Zo zou een vijandbeeld ontstaan. "Dat is zo onterecht. Ik denk dat de overgrote meerderheid bestaat uit mensen die hier een bestaan willen opbouwen. Zich willen aanpassen en ontzettend hun best doen. Daar is heel weinig aandacht voor, dat is zonde."