Wordt de watercrisis de nieuwe stikstofcrisis? 'Het wordt tien keer zo erg'

Het rapport beschrijft dat vooral de kwaliteit van ons natuurwater slecht is, vertelt Verdonschot. "We hebben het over het water in de sloot en over het grondwater. Van dat grondwater wordt weer ons drinkwater gemaakt. Daardoor hebben we het over het hele watersysteem."

Dat het nu zo slecht met het water gesteld is, hebben we vooral aan onszelf te danken, stelt Verdonschot. "We hebben onszelf helemaal op slot gezet door dit eerst 20 jaar te negeren. In de jaren ’80 en ’90 hebben we goede stappen gezet, maar daarna is alles stilgevallen. In de laatste jaren gaan we zelfs achteruit. We hadden al veel eerder moeten ingrijpen."

Watercrisis

Het rapport van de Raad stelt dat de slechte waterkwaliteit ervoor kan zorgen dat 'de huizenbouw, de landbouw en de bedrijvigheid stil komen te liggen'. Die problemen komen vooral door de fundamentalistische houding van het waterkwaliteitsbeleid, vertelt Verdonschot. "Als men tijdens een bouwproject grond afgraaft of een fundering aanlegt, kunnen er stoffen vanuit de afgegraven grond bij de eerste beste regenbui in de sloot spoelen. Dat zou toevoegen aan de verslechtering van de kwaliteit. En daarvan staat in de kaderrichtlijn dat dat absoluut niet mag. Dat zorgt ervoor dat elke groep naar de rechter kan stappen en de bouw kan stilleggen."

De situatie zou door de strenge regels nog veel erger kunnen worden dan het stikstofprobleem, vertelt Verdonschot verder. "In mijn publicaties heb ik al gewaarschuwd dat de waterkwaliteitscrisis tien keer zo groot kan worden als de stikstofcrisis."

Landbouw

Martin van der Spek van het Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard onderschrijft ook het rapport, maar vindt wel dat er nuances te maken zijn. "De metingen zijn heel erg seizoensgebonden. Door droge of natte weersomstandigheden kun je moeilijk objectief vaststellen wat de precieze kwaliteit is. In een droge periode is er minder water, waardoor de concentratie van de vervuiling groter is, bijvoorbeeld."

Wat Van der Spek betreft is de situatie zorgelijk, maar ook een 'veelkoppig monster': "We moeten bijvoorbeeld niet alleen maar naar de landbouw gaan kijken. Er zijn veel knoppen om aan te draaien, maar we weten door de stikstofcrisis dat de aanpassingen in de landbouw heel traag gaan. En ik zie ook dat de regels die we instellen om de ecologische kwaliteit te bereiken, soms een doel op zich kunnen gaan worden, zonder dat je nog controleert of ze nog steeds effectief zijn."

Toekomst

In 2027 moeten de plannen van het rapport gehaald zijn. Dat gaat ons niet lukken, vertelt Verdonschot. "De problemen zijn vele malen groter dan het stikstofprobleem".

Moeten we ons ook zorgen maken over ons drinkwater? Nu nog niet, vertelt Verdonschot. "Onze drinkwaterbedrijven zijn natuurlijk heel goed in het zuiveren van dat water. Maar dat betekent wel dat het zuiveren steeds duurder wordt omdat je steeds meer van die gifstoffen uit het water moet halen."