Haags Handwerk: 2017 in feiten en cijfers

Wie op een rij wil krijgen welke fracties liever iets anders doen dan Kamervragen indienen en welke parlementariër wel erg vaak een motie of amendement aangenomen krijgt, kan terecht op de website van de Tweede Kamer. Die site vormt een schat aan informatie over de werkzaamheden van parlementariërs. Elke Kamervraag en antwoord daarop, elke ingediende motie en ieder amendement is daar terug te vinden. Maar helaas zijn al die gegevens versnipperd en soms goed verstopt. Een overzicht maken, wordt daardoor een schier onmogelijke opgave. Gelukkig hebben de Open State Foundation (OSF) en het Parlementair Documentatiecentrum manieren om die data te ontsluiten en beschikbaar maken voor nadere analyse. Daarvan hebben wij dankbaar gebruik mogen maken.

Kamervragen 2017

199 Tweede Kamerleden stelden bij elkaar 2036 schriftelijke vragen. Dat aantal van 199 lijkt op het eerste gezicht vreemd, de Tweede Kamer telt immers 150 zetels, maar 2017 was een verkiezingsjaar en dus was er een wisseling van de wacht. Op 23 maart werden liefst 71 nieuwe Kamerleden geïnstalleerd. Van de blijvers is SP'er Renske Leijten een bekende naam. Vorig jaar werd zij in De Nieuws BV al uitgeroepen tot Kamervragenkanon. Als zorgwoordvoerder beet zij zich vast in talloze medische kwesties en bestookte het kabinet vorig jaar met meer dan 150 vragen. Inmiddels is zij woordvoerder Financiën.

Tot en met 18 december komt Leijten dit jaar tot een totaal van 75. Daarmee voert zij het lijstje vragenstellers aan. Bij het opstellen van de ranking voor 2017 maakten we gebruik van een iets andere methode. We hebben dit keer alleen de eerste indieners per Kamervraag meegeteld. Een Kamervraag kan ook ondertekend worden door fractiegenoten van de eerste indiener en door collega's uit andere fracties. Al die 'extra' indieners hebben we dit keer buiten beschouwing gelaten. Opvallend is de tweede plek van SP-Kamerlid Sandra Beckerman. Zij kwam in maart nieuw de Kamer binnen.

De Top 10 Vragenstellers in 2017

Bron: Open State Foundation, stand per 18-12-2017

Bron: Open State Foundation, stand per 18-12-2017
N.B. De fracties Bontes/Van Klaveren, Klein, Monasch en Van Vliet zijn na de verkiezingen uit de Kamer verdwenen.
De Groep Kuzu/Öztürk is doorgegaan als DENK. In deze en volgende tabellen zijn de cijfers van deze twee samengevoegd.

Het ministerie van Justitie en Veiligheid (voorheen Veiligheid en Justitie) ontvangt de meeste Kamervragen: 358 stuks. Sharon Gesthuizen wijst erop dat Ferdinand Grapperhaus in de korte tijd dat hij minister is, nu al 52 vragen kreeg. Hij stuurde 37 antwoorden naar de Kamer. Zijn voorganger Stef Blok, de VVD-veteraan die op zijn beurt weer de afgetreden Ard van der Steur opvolgde, kreeg 237 Kamervragen op zijn bureau.
Andere veelbevraagde ministeries zijn: Volksgezondheid, Welzijn en Sport (280), Economische Zaken (257), Buitenlandse Zaken (218) en Infrastructuur en Milieu/Waterstaat (211).

Moties 2017

Kamerleden dienen moties in om de regering te vragen actie te ondernemen of om een conclusie te trekken uit het debat. In 2017 werden in totaal 2099 moties ingediend. 685 kregen een Kamermeerderheid en 69 werden overgenomen, dat wil zeggen dat een bewindspersoon zich kan vinden in de strekking van de motie en geen van de aanwezige Kamerleden bezwaar heeft. Eigenlijk wordt de motie dan zonder stemming aangenomen. De fracties die in 2017 de meeste moties indienden zijn de SP en GroenLinks. De moties van VVD en CDA werden verhoudingsgewijs het meest aangenomen.

Jurjen van den Bergh wijst op het succespercentage van Corinne Ellemeet (GroenLinks). Zo'n twee derde van de moties die zij indiende, werd aangenomen. Stientje van Veldhoven (D66) staat in de ranglijst op de derde stek. Zij viel ook vorig jaar op met haar succespercentage wat betreft aangenomen moties. Zij schoof onlangs door naar het kabinet. Carla Dik-Faber voert de lijst aan. 19 van haar moties konden rekenen op een Kamermeerderheid.

Sharon Gesthuizen zet kanttekeningen bij de vele moties die sommige Kamerleden indienen: "ze trappen soms een open deur in en voor de coalitie is dan het ongevaarlijk om voor te stemmen." Lovend is ze over een aangenomen motie van Esther Ouwehand (Partij voor de Dieren), die de stof BPA in verpakkingsmaterialen verbiedt. BPA kwam extra onder de aandacht toen de urine van Kamerleden werd getest op de hormoonverstorende stof. "Het betere Haagse plaswerk", aldus Gesthuizen. Zij wijst erop dat de PvdD relatief weinig aandacht krijgt, maar intussen wel aan de weg timmert om gevaarlijke stoffen verboden te krijgen en een beter dierenwelzijn te bewerkstellingen. Kamerlid Ouwehand diende in 2017 59 moties in, waarvan er 12 een meerderheid kregen.

Bron: Parlementair Documentatiecentrum, stand: 18 december 2017
De eerste versie van deze tabel was abusievelijk gesorteerd op 'percentage aangenomen moties', in plaats van 'aangenomen moties'.

Amendementen

Volgens de gegevens van het PDC diende de Tweede Kamer in totaal 264 amendementen in. Dit is een grondwettelijk recht sinds de grondwetherziening van 1848. Het stelt Kamerleden in staat om wijzigingen aan te brengen in een wetsvoorstel en zo in meer of mindere mate invloed uit te oefenen op het kabinetsbeleid.

Top 10 indieners van amendenten