De Onzichtbare Hand: Zo word je rijk van drugs

Hij schreef een boek over de Brabantse drugswereld en legt in economie-podcast De Onzichtbare Hand uit hoe de geldstromen lopen. Wat gebeurt er met je geld nadat je het in het koeriersknuistje drukt? Wie wordt er echt rijk van en welke rol speelt jouw geld daarin? Milou Brand ontdekt het in aflevering 8.

Wie geld aan drugs wil verdienen in moet in ieder geval creatief zijn. Je drugs transporteren naar het buitenland is bijvoorbeeld erg lucratief. Waar in Nederland een pil rond de vijf euro kost, kan de prijs in andere landen wel een aantal keer over de kop gaan.

Endedijk kent vele verhalen over creatieve oplossingen. Ken je het verhaal van de Australische boer die (zogenaamd) aan een nieuwe tractor toe was en de Nederlandse boer die hem kon helpen? Zorg voor een lading XTC, een geheime lade en een bedenkingstermijn, en je bent in no time een stukje rijker.

De Onzichtbare Hand

De Onzichtbare Hand is een economie-podcast van het radioprogramma dr Kelder en Co. Voor iedereen die zich wil inwijden in de geheimen van de economische wereld, zonder ingewikkeld gewauwel. Met Milou Brand, Jort Kelder, Suzanne Streefland en gasten. In deze aflevering is journalist en auteur Bram Endedijk te gast.

Illegale boterham

Er zijn in twee grote takken in synthetische drugs: speed en XTC. Die worden in drugslabs gemaakt en Noord-Brabant is daarin koploper. Endedijk: "Het voordeel van Brabant is dat daar al best wel wat criminele structuren waren. Denk aan wiet, smokkel en jeneverstokerijen. Je hebt daar groepen die al decennia lang op een illegale manier hun boterham verdienen. Die groepen hadden al structuren liggen waardoor ze makkelijk aan pandjes, auto’s en mensen konden komen. Ze weten de weg tot de export van drugs en daarom is de stap naar het produceren van synthetische drugs makkelijk gemaakt."

Miljoenen of miljarden

Het blijft moeilijk in te schatten hoeveel we aan drugs verdienen. De Politieacademie deed onderzoek in 2017 en kwam op een bedrag van 18,9 miljard voor XTC en amfetamine en volgens hen hebben Nederlandse drugscriminelen een toppositie in de internationale wereld van synthetische drugs.

"Het kan een theoretische waarde zijn", aldus Suzanne Streefland. "Er zijn ook onderzoekers die beweren dat er ongeveer 1 miljard in wiet zit en 400 miljoen in synthetische drugs. Ofwel, het is moeilijk in te schatten hoe groot die drugseconomie nu is."

Miljoenen, miljarden... de drugseconomie is in elk geval omvangrijk. En waar gaat al dat geld naartoe? Econoom Steven Levitt, presentator van podcast Freakonomics, analyseerde de boekhouding van een drugsbende. Daaruit bleek dat de loopjongens die de drugs leveren nog minder verdienen dan wanneer ze hamburgers zouden bakken bij de McDonalds.

"Ik heb één keer drugs gekocht", bekent Jort Kelder. "Voor een TV-programma. Gewoon, coke, wat ze dan in je borstzakje stoppen. Ik vond het eigenlijk heel sinister, zo'n joch op een scooter." Daarachter schuilt namelijk een hele criminele wereld, van hier tot aan Colombia en alles wat daar tussen zit.Er vallen veel doden. Het hele politie-apparaat wereldwijd is ermee bezig. "Iedereen is helemaal gek geworden over een beetje coca-blad. Waar hebben we het eigenlijk over?"

Witwassen

De drugswereld is moeilijk te controleren. Dat komt mede doordat er veel manieren zijn om je zwarte geld weer wit te wassen. "Je kan daarbij aan van alles denken", zegt Endedijk. "Het kan met winkels en bedrijven waar het niet goed te controleren is welke omzet ze draaien. Denk bijvoorbeeld aan zonnestudio’s. Er zijn heel veel methodes om geld wit te wassen, waardoor het toch weer in onze economie terecht komt."