'Wat er vandaag is afgesproken is geen Brexit'

Na een lange nacht onderhandelen zijn de EU en Groot-Brittanië naar buiten gekomen met het eerste document van vijftien pagina's over de Brexit. Voor het eerst liggen er nu concrete afspraken op tafel. Hoe definitief deze afspraken zijn, moet nog gaan blijken. Ook moeten alle details ervan nog worden uitgewerkt. Het is een proces dat nog jaren gaat duren, volgens politiek commentator Kees Boonman bij Radio EenVandaag.

Ze zijn het in grote lijnen eens over drie punten: de grens tussen het Verenigd Koninkrijk en Ierland, de rechten van EU-burgers in Groot-Brittannië en Britse burgers in de EU en de rekening die de Brits regering bij vertrek uit de EU moet betalen.
"Wat er vandaag is afgesproken is geen Brexit. De politici in de Britse kranten zeggen ‘dit is niet wat we hadden afgesproken, we hebben feitelijk nog allerlei verplichtingen,” aldus Boonman.

Brexit-top

Niemand lijkt dus tevreden, maar er moest iets op papier staan. Het akkoord betekent wel dat de EU-leiders op hun top volgende week toestemming kunnen geven voor een volgende fase van brexit-onderhandelingen. "Europa heeft Theresa May nu geholpen, omdat het niet anders kon. Men weet nu in elk geval wie het tegenover zich heeft als onderhandelaar," stelt Boonman.

Volgens correspondent Tim de Wit, in Nieuws & Co, is er veel optimisme in Downing Street, omdat Londen op de besluiten in deze eerste fases bijna allemaal positief hebben gereageerd. Maar volgens De Wit is iedereen voorzichtig: "Dit was fase I, de scheiding. Nu komt fase II, de onderhandelingsfase er aan en die gaat veel ingewikkelder worden dan deze eerste fase, voorspellen de meesten."

May staat in eigen land al tijden onder druk, wat meespeelt in de besluiten die gemaakt zijn in Europa. "Ze zijn in Europa doodsbang wie er, mocht May struikelen, er dan voor in de plaats komt: "We kunnen haar nu beter alle credits geven voor het onderhandelingsresultaat", zegt Kees Boonman over de reden waarom Europa May deze credits geeft.

Heikel punt was het punt van de grens tussen Noord-Ierland en EU-lidstaat Ierland. Hierover is tot diep in de nacht onderhandeld tussen premier May en Arlene Foster van de DUP, de Noord-Ierse partij waarvan May afhankelijk is.

Er moet een vorm van grenscontrole komen tussen Noord-Ierland en Ierland, onder meer om importtarieven te kunnen heffen, maar de grens tussen Noord-Ierland en Ierland moet ook grotendeels open blijven. De DUP weigerde mee te werken aan een oplossing waarbij Noord-Ierland bij de brexit een speciale status krijgt.

Minister van Buitenlandse Zaken Halbe Zijlstra (VVD) lijkt voorlopig in ieder geval wel tevreden over de uitkomst. "Het toont aan dat de Britten op een nette manier afscheid willen nemen." Concreter werd Zijlstra echter niet.

Onverwachts ligt er vandaag een eerste Brexit-deal op tafel. Het zorgt voor opluchting in Europa omdat de onderhandelingen niet zijn vastgelopen, maar vanuit het Verenigd Koninkrijk klinkt ook ongenoegen. Britse voorstanders van vertrek uit de EU vinden dat premier May het land verraadt, omdat de scheidingspapieren nu rieken naar een zachte Brexit. Vanavond in Bureau Buitenland meer context over de laatste ontwikkelingen. Te gast is de Britse Gareth Davies, hoogleraar Europees recht aan de Vrije Universiteit.

Dit artikel is mede een bijdrage van Radio EenVandaag. Meer over de uitzending is te vinden op EenVandaag.nl, Facebook of op Twitter.