Tata Steel: 'Van aanzien naar slechtste jongentje van de klas'

"Vroeger op verjaardagen ging het alleen maar over Tata", zegt Stengs die op zijn eenentwintigste begon met werken bij Tata Steel. "Het hoort bij ons, bij de regio, bij de streek." Stengs kijkt met trots naar zijn zoon die ook werkzaam is bij de staalfabriek: "Het is een stuk maakindustrie. Hij leert een vak en ik zie hem groeien."

'Wij vonden dat normaal'

Sinds een paar jaar is er veel kritiek geweest op Tata Steel, waaronder de vervuiling voor de omgeving en de zogenaamde grafietregen die de fabriek veroorzaakt. Stengs deelt de zorgen niet zozeer, maar het doet hem wel anders kijken naar de vervuiling van de metaalfabriek. "Wij zijn er opgegroeid en vonden het normaal. We waren er op ingesteld dat je eerst even een washandje over de waslijn deed voordat je de was ophing. Door de nieuwe bewoners in Wijk aan Zee zijn we daar wel anders tegen aan gaan kijken."

Fascinatie

Iemand die ook anders tegen Tata Steel aan is gaan kijken is documentairemaker Asselbergs. "Ik keek de tuin uit en ik zag die rookwolken. Toen ik naar de bakker reed zag ik 's avonds langs het kanaal de fabriek met dat enorme vuur. Een uitstraling die ik fascinerend vond." Voor Asselbergs was het een reden om de fabriek een tijd lang te gaan volgen. "In die tijd was er nog niet zoveel aan de hand. Nog geen rapporten, geen zwarte sneeuw en nog geen groepen boze bewoners."

Verharde discussie

De documentaireserie STAAL is gemaakt in een vorm van registratie, waarbij er verschillende perspectieven uitgelicht worden. Het moet zo een genuanceerd beeld geven van de probleemstelling. "Als je ergens lang bent ga je anders kijken. De registrerende en observerende houding maakte dat wij ruimte konden geven aan ieders perspectief", aldus de documentairemaker. "Ik heb met verbazing gekeken hoe snel de fabriek van aanzien naar het slechtste jongetje van de klas werd gedegradeerd."

Asselbergs noemt de maatschappelijke discussie eromheen dan ook verhard: "De fabriek krijgt eigenlijk helemaal niet de kans om te veranderen. Niemand heeft daar meer geduld voor. Er is bijna geen ruimte om met elkaar te kijken naar oplossingen."