Het perfecte college: zo hangen studenten aan je lippen

Princeton University

Een plek waar hoogleraar Sluiter niet verwachtte een slechte spreker te treffen, was voor een volle collegegaal aan Princeton University. Aan de Amerikaanse universiteit doceren wereldberoemde hoogleraren en professoren en moet spreken voor een groep bijna een tweede natuur zijn.

Zo niet voor de hoogleraar uit het voorbeeld van Sluiter. "Hij ging achter het spreekgestoelte staan, normaal wordt het dan stil." Dat was dit keer niet het geval en geroezemoes steeg op uit de zaal. "Hij piepte werkelijk: silence please", herinnert Sluiter zich. Vervolgens las hij zijn naam en openingszin voor van een briefje. "Dat is echt dodelijk."

Retorica

Sluiter, die zelf hoogleraar Griekse taal en letterkunde is, vertelt dat veel over lesgeven en spreken voor een groep geleerd kan worden van de oudheid in het vak dat vroeger retorica heette.

Als je in de oudheid moest spreken voor grote groepen in de volksvergadering of je eigen zaak moest bepleiten voor een rechtbank (waar wel 500 mensen aanwezig konden zijn) was het was volgens Sluiter belangrijk om de aandacht te trekken. "En dan op zo'n manier dat mensen daarna iets van je willen aannemen en je het liefst ook nog vriendelijk gezind zijn." En dat zonder microfoon.

Lesgeven gaat volgens Sluiter niet alleen om het rationele verhaal. "Het gaat er ook om wat voor een persoonlijkheid je projecteert als docent." In de retorica gaat het om drie zaken: je moet mensen iets leren (informatie overbrengen), maar daarbij moet je mensen ook vermaken en plezier geven. Tot slot moet je mensen raken. "Pas als je ze raakt dan krijgt jouw boodschap emotionele zwaarte en zet je mensen aan tot verandering van gedrag."

Tips

Volgens Sluiter heeft de ene docent meer talent voor lesgeven dan de ander, maar iedereen kan er beter in worden. Zo wordt authentiek zijn erg gewaardeerd door studenten. "Je kunt jezelf laten filmen en analyseren wat er gebeurt tijdens een college. Zo ontdek je momenten waarop je studenten verliest of terugwint. Hoewel het eng kan zijn om jezelf terug te zien, is het nuttig voor verbetering."

Hoe start je een college?

Het moeilijkste moment is dus het begin van de les, met een nieuwe groep leerlingen. Volgens Sluiter is het zaak om de aandacht te krijgen. Dat kan met een grapje of opvallend gedrag. "Begin niet met 'stilte, ik wil beginnen'", dan ontstaat er een mismatch tussen publiek en docent en dat kan volgens haar problematisch zijn.

Sluiter vergelijk lesgeven met een soort toneelstuk dat je speelt. "Zelfovertuiging is belangrijk, net als bij nieuwslezen op de radio. Als je tijdens een lezing concentratie verliest, voel je het energieniveau bij je publiek zakken. Blijf dus alert en betrokken bij je verhaal." Een goed teken is als het stil wordt. "Dan is het spannend en leuk."