De angststoornis: waarom praten we er zo weinig over?

Het is de meest voorkomende psychische aandoening. Een op de zeven mensen lijdt aan de stoornis. Toch worden mensen met een depressie veel vaker behandeld dan mensen met angstklachten, vertelt Neeltje Batelaan, psychiater en opleider bij GGZ inGeest en universitair hoofddocent bij Amsterdam UMC. Een van de redenen noemt zij de schaamte die komt kijken bij de stoornis. Volgens de psychiater zijn veel mensen met een angststoornis bewust dat hun angsten niet altijd rationeel zijn. "Juist dat dubbele, het ergens heel erg bang voor zijn maar weten dat er niets aan hand is, zorgt voor heel veel schaamte. En mensen praten er dan niet over."

'Ik heb constant iets in mijn hoofd'

"Ik omschrijf het soms alsof mijn hoofd mijzelf ziet als een belemmering voor mijn hele omgeving", zegt Briana. Haar angststoornis uit zich in een perfectionistische vorm: ze heeft onbewust het idee dat alles perfect moet zijn. Zo ook zijzelf. "Ik pieker heel veel. Ik heb constant iets in mijn hoofd." Haar sociale angststoornis kan zich zelfs uiten in fysieke lasten zoals overgeven of paniekaanvallen. Ook eet ze in slechte periodes slecht door de constante spanning in haar lichaam.

Hoe ontstaat een angststoornis?

Volgens Batelaan is het ontstaan van een angststoornis te koppelen aan een samenspel tussen erfelijkheid en de ervaringen die iemand op doet in hun leven. Zo kunnen broers of zussen maar ook de ouders ook kampen met angstklachten of een depressie. "Als je het hebt over levensgebeurtenissen zijn dat stressfactoren in de vroege jeugd of een traumatische ervaring. Maar ook de opvoedingsstijl kan heel bepalend zijn."

Toch is een angststoornis goed te behandelen. Ook Briana is goed geholpen, maar het duurde even voordat zij de stap naar hulp nam. "Niet omdat ik het per se wilde onderdrukken of dat ik mij er voor schaamde. Maar ik had het idee dat het normaal was, dat dit bij iedereen wel zo was", zegt ze. Angststoornissen worden bijna altijd behandeld met cognitieve gedragstherapie. "Dat is het breken van je negatieve gedachtepatronen, daar bewust van worden, en kijken hoe je de situatie anders kan in schatten", aldus Briana. Inmiddels gaat het goed met haar en voelt zij zich in sociale situaties meer op haar gemak.

Voel je je overweldigd door angst of maak je je zorgen over iemand die dat wel doet? De hulptelefoon van de ADF stichting staat open voor iedereen die last heeft van angst, dwang of depressie, maar ook voor partners en familie. Bij de ADF stichting werken ervaringsdeskundigen die weten hoe het voelt. Zij zijn iedere werkdag te bereiken van 9.00-13.30 uur, op 0343 – 753 009. Twijfel je of je misschien lijdt aan een angststoornis? Neem dan contact op met je huisarts.

Denk je aan zelfmoord of maak je je zorgen om iemand? Praten over zelfmoord helpt en kan anoniem via de chat op www.113.nl of telefonisch op 113 of 0800-0113.