'Vanaf volle voetbaltribune zeggen dat het anders moet is moedig'

"Ik hoor regelmatig spreekkoren", zegt Renate den Heijer, roze supporter bij de Roze Règâhs. "Afgelopen zaterdag nog bij de wedstrijd ADO Den Haag – NAC Breda. Helaas begonnen de ADO-supporters er al mee na acht minuten. Ik zit aan de overkant en dan gaat het wel door merg en been."

Bij Paul van Dorst van de Roze Kameraden is het al iets weggesleten, maar desalniettemin vindt hij het nog steeds erg. "Voor mij is het een kwestie van gewenning, omdat ik er al twintig jaar kom. Maar ja, het blijft wel pijnlijk om te horen. En dan denk ik: hoe moet het zijn voor iemand die jong is en onzeker over de geaardheid?"

#Spreekjeuit

Over beide verenigingen is een documentaire gemaakt: De Roze Supporters (KRO-NCRV), vanaf vanavond 22.20 uur, vier avonden achter elkaar op NPO 3. De KRO-NCRV lanceert vanaf vandaag ook de campagne #spreekjeuit, tegen homofobe spreekkoren in voetbalstadions.

Maker van de documentaire is Marieke Slinkert, die al zes jaar optrekt met de Roze Règâhs. "Ik houd heel erg van moedige mensen in beeld brengen. Dat je op een tribune zit met 20-30 duizend mensen en als eenling durft op te staan en zegt: ik wil het anders, dit doet mij pijn als dit gebeurt."

De twee supporters hadden het niet makkelijk. Den Heijer was negen jaar geleden betrokken bij de oprichting. De directie stond achter hen, maar de supporters minder. Het leidde onder meer tot grappen op social media.

Rollercoaster

Bij Van Dorst was het nog een stuk heftiger. De Roze Kameraden is bijna een jaar geleden opgericht en afgelopen tijd voelde als 'een rollercoaster'. Het begon feestelijk, maar er bleken 'genoeg mensen binnen de supportersgroep van Feyenoord' moeite te hebben met het bestaan. Hij kreeg te maken met doodsbedreigingen, brandstichting en kon al die tijd het stadion niet in.

De Roze Kameraden kon gelukkig afkijken bij de Haagse evenknie. Den Heijer heeft bijvoorbeeld een handleiding opgesteld. "Allereerst: doe het stap voor stap. Je moet niet te snel willen. Ten tweede: probeer de clubleiding achter je te krijgen en ook belangrijk: vraag steun aan de gemeentelijke politiek."

Veel moeite

De gemeente achter zich krijgen, dat lukt Van Dorst goed. De clubleiding van Feyenoord, dat gaat moeizamer. "Laat ik zeggen dat het heel veel moeite kost om met het bestuur in gesprek te komen. Laat staan steun te krijgen." Ze snappen volgens hem niet goed hoe hiermee om te gaan. Waar 'm de angel bij de supporters zelf zit, weet hij niet. "Dat vraag ik mijzelf ook nog steeds af. Als zij kunnen vertellen waarom zij tegen een veilig en inclusief Feyenoord zijn voor iedereen, dan hoor ik het graag."

Hoe houdt hij de energie om door te gaan? "De clubliefde zit dermate diep dat we dit vol kunnen houden, anders was ik er al lang mee gestopt." Bovendien weet hij dat verandering mogelijk is: er zijn genoeg voorbeelden in omliggende landen waaruit blijkt dat het kan.

Veel te winnen

In Engeland en Duitsland heb je allerlei belangenorganisaties, zegt Slinkert. "Daar zien ze ook supporters als belangrijk onderdeel die aan tafel mogen meepraten. Ik begrijp niet waarom dat hier niet kan. Dus ik zou alle clubs oproepen om daar gewoon open in te zijn. Je hebt veel te winnen namelijk."

Wat hoopt Van Dorst dat deze docuserie oplevert? "Twee dingen: dat de 90 procent die achter onze boodschap staat, geactiveerd wordt en opstaat en zich uitspreekt tegen homofobe spreekkoren. En twee: ik hoop ik dat de partijen (waaronder het bestuur, red.) gaan samenwerken, want volgens mij hebben we allemaal hetzelfde doel. Dus geen woorden maar daden."