Hoe het slavernijverleden van Curaçao nog altijd doorwerkt in het heden

In Vroeg! spraken Wendeline Flores, conservator Caribisch gebied en koloniaal verleden van het Tropenmuseum, en John Samson, politiek verslaggever bij het Caribisch Netwerk over dat verleden en de doorwerking daarvan.

In de Tweede Kamer wordt opnieuw gesproken over het slavernijverleden maandag 27 juni. Met een specifieke rol weggelegd voor Curaçao, waar de roep om excuses en eerherstel voor verzetsheld Tula wordt geëist. Die rol voor het eiland is ook nodig volgens Samson: "Er wordt 10 uur lang voor uitgetrokken, maar er wordt ook veel goedgemaakt. In januari was er ook een gesprek, maar toen was er geen tijd voor Curaçao, men was ziedend."

Slavernij op het eiland

Slavernij op Curaçao verschilde met dat op de andere kolonies. Er was weinig ruimte en vruchtbare grond, dus er waren weinig plantages. Flores: "Typerend is de markt waarop mensen die tot slaaf werden gemaakt verhandeld werden. Ook typerend voor de eilanden is de zoutwinning."

Opvallend is de eis van het eiland voor eerherstel van verzetsheld Tula. Samson vertelt over Tula: "Hij was dé verzetsheld van Curaçao, die een opstand leidde met een paar duizend tot slaaf gemaakten. Dat je in die tijd de 'meester' bijdehand toesprak, was reden genoeg om je flink te mishandelen. Nou, hij werd opgepakt en op gruwelijke manier vermoord."

Op Curaçao wordt Tula al herdacht met een speciale Tula-dag waar zijn verhaal wordt nagespeeld en waar het verzet wordt herdacht en gevierd. Maar in de registers van de rechtbank staat hij nog altijd te boeken als een veroordeelde crimineel. Daar moet verandering in komen. "Tula werd berecht tot crimineel, terwijl hij door de Curaçaose bevolking wordt gezien als een inspirator voor hun emancipatie. Men wil van Den Haag, van Nederland, dat Tula erkend wordt als held." aldus Samson.

De nasleep

Na de afschaffing van de slavernij, verbeterde er nog niet veel aan de situatie van tot slaaf gemaakten. Flores zegt hierover: "Je wordt vrijgemaakt in 1863, maar wat heb je dan? Je krijgt geen compensatie voor het feit dat jij in slavernij leefde. De compensatie was er alleen voor de voormalige eigenaren. Je krijgt geen stuk land cadeau of iets dergelijks, en geen opleiding. Je wordt vrijgemaakt en je komt in een systeem terecht waarbij ze toch op een plantage bleven werken."

En ook in het heden speelt het slavernijverleden nog altijd een rol volgens Samson: "Op Curaçao is kindermishandeling, echt aan de orde van de dag. Kinderen worden echt volop geslagen met de riem, met de stok. Dat komt ergens vandaan. Hoe witte mensen worden behandeld. Men is heel erg nederig ten opzichte van witte mensen. Dat komt ook ergens vandaan." Ook op de basisschool is de kans dat je gepest wordt afhankelijk van je huidskleur.

Vorig jaar maakte burgemeester Halsema van Amsterdam excuses voor de rol van de hoofdstad in de slavernij. Dat er nu rondetafelgesprekken worden gevoerd dat belooft wel wat volgens Samson. Als het kabinet de rit uit zit dan zouden excuses vanuit het kabinet zomaar volgend jaar kunnen komen.

Benieuwd naar het hele gesprek met Wendeline Flores en John Samson? Beluister dan hier de podcast van Vroeg!