Langzame verandering in de reformatorische bubbel: meisjes en jonge vrouwen strijden voor emancipatie

De pabo kiezen omdat je vriendje het wel handig vindt als je later in deeltijd kan gaan werken. Een opleiding doen tot operatieassistent terwijl je eigenlijk graag chirurg wil worden. Meisjes die opgroeien in de reformatorische gemeenschap krijgen vaak de boodschap mee dat ze voor de keuze van hun studie en latere carrière, rekening moeten houden met het moederschap. Maar het stille verzet hiertegen lijkt te groeien.

Docent Nellianne van Schaik

Enkele maanden geleden kreeg journalist Marjolein Koster een uitnodiging op LinkedIn van haar vroegere docent Nederlands, Nellianne van Schaik. Die werkt nog steeds op dezelfde reformatorische school in Zeeland en berichtte dat ze het zo leuk vond om te zien dat haar oud-leerlingen aan de weg timmeren. "Ik probeer daar ook echt mijn steentje aan bij te dragen door – met name – de meiden te stimuleren te kiezen voor wat ze echt graag willen."

Het was een gedurfde en intrigerende boodschap en dus besloot Marjolein haar oude docente op te zoeken. Hebben haar pogingen succes om de meiden een andere toekomst voor te spiegelen dan louter en alleen het moederschap?

Stimuleren een eigen weg te kiezen

Nelianne blijkt haar verontwaardiging niet te verbergen als ze ziet dat meisjes al te makkelijk meegaan in de keuzes die voor hen worden bepaald. Zo sprak ze ooit een veelbelovende leerlinge die besloot de pabo te doen. Zelf had ze daar eigenlijk geen zin in, maar het leek haar vriendje een goed idee, omdat ze de opleiding in deeltijd kon doen. Nelianne hoorde het aan en ontplofte:

"Dus ik zei: je laat nu je vriendje al bepalen wat je gaat doen later? Ben je toch betoeterd! Jaren later hoorde ik dat ze diezelfde week haar verkering heeft uitgemaakt."

Refomeisjes zijn er klaar mee

Nellianne’s roep om verandering blijkt niet door iedereen te worden gewaardeerd. Soms botst ze met collega's die liever vasthouden aan het gezinsbeeld van vroeger, waarin meisjes op jonge leeftijd trouwen en kinderen krijgen. Tegelijk merkt ze dat de meiden op school er klaar mee zijn; een beeld dat wordt bevestigd in anonieme gesprekken met deze generatie. Ze klagen over een leraar die zegt dat vrouwen niet bedoeld zijn voor een leidinggevende functie en gaan met hem in discussie, ook al weten ze dat hem niet zullen kunnen overtuigen.

Emancipatie én geloof

Wat opvalt aan deze refomeisjes is dat ze erin lijken te slagen om hun eigen koers te varen zonder de gemeenschap te verlaten. Ze laten hun geloof niet in de steek, maar maken wel steeds vaker hun eigen geëmancipeerde keuzes. Een van hen is Eline Nieuwland, een oud-klasgenote van Marjolein Koster, die als tweede vrouw ooit namens de SGP verkozen is tot gemeenteraadslid.

Langzaam verandert de reformatorische bubbel van binnenuit. De documentaire Refofeminisme laat zien hoe meisjes en jonge vrouwen hiervoor strijden en geeft een inkijkje in de dilemma's en worstelingen die daarbij komen kijken.