Koninklijke voertuigen: van de Glazen Koets, de Gouden Draeck en het regeringsvliegtuig

De Gouden Koets

Volgens Justine Marcella, hoofdredacteur van het tijdschrift Vorsten, is het duidelijk te zien dat de Gouden koets is gerestaureerd. "Ik heb de koets vijf jaar geleden ook mogen bewonderen in de Koninklijke Stallen en toen zagen we al dat de koets behoorlijk sleets aan het raken was. Nu ziet ‘ie er weer zo goed als nieuw uit."

De Gouden Koets werd ooit gemaakt voor Koningin Wilhelmina, die de koets aanvankelijk helemaal niet wilde. Marcella legt uit: "Wilhelmina werd er echt mee opgezadeld. De Koets werd gemaakt op initiatief van mensen uit de Jordaan in Amsterdam, ter ere van haar inhuldiging in 1898." Pas drie jaar later heeft Wilhelmina de koets aanvaard. "Dat was op haar trouwdag in 1901. Toen is ze er ook pas voor de eerste keer in gaan rijden."

In 2011 kwam de Gouden Koets in opspraak vanwege het koloniale zijpaneel, dat volgens activisten als racistisch wordt gezien. Het zijpaneel is ondanks de restauratie onveranderd gebleven. Vanwege de aanhoudende discussie denkt Marcella daarom dat de Glazen koets, die de afgelopen jaren al de vervanger was van de Gouden Koets, niet meer verdwijnt op Prinsjesdag. "De Glazen Koets is eigenlijk ook veel mooier. Bovendien is die koets ook erg gewenst door de Oranjes en ooit gemaakt op bestelling van Koning Willem I."

Voertuigen in de Koetshuizen van Paleis het Loo

Voordat Koninklijke voertuigen worden tentoongesteld bij het Paleis het Loo wordt nauwkeurig gekeken om welk voertuig het gaat. "Wij vinden vooral het verhaal belangrijk. Ondanks de goede contacten met het Koninklijk Staldepartement in Den Haag, kunnen we niet elke hofauto die wordt afgestoten kwijt bij Paleis het Loo. Bij ons is de ruimte ook beperkt. We vinden het vooral mooi om een vrolijk assortiment te kunnen laten zien met verschillende soorten voertuigen", zegt kunsthistoricus Paul Rem.

Een van de unieke rijtuigen uit de collectie is de witte lijkkoets, die werd gebruikt bij de begrafenis van Koningin Wilhelmina en eerder bij de begrafenis van Prins Hendrik. "De lijkkoets is een enorm gevaarte, twee keer zo groot als een normale koets. Alles wat van hout is, wordt aan het oog onttrokken door een wolk van een wit, wollen laken. En bovenop is een enorme koepel, waarop een zilveren kroon staat. De koets wordt voorgetrokken door acht paarden, die helemaal bedekt zijn met rouwfloers, en rolt zo door de straten van Den Haag en Delft."

De Gouden Draeck

Koningin Beatrix kreeg het schip de Groene Draeck ooit voor haar achttiende verjaardag. Volgens Pieter Klein Beernink, Koninklijk Huis-verslaggever bij De Telegraaf, is het een traditioneel Hollands schip. "Het is een Lemsteraak en als je 'm voorbij ziet varen snap je meteen dat het schip uit Nederland komt. Het schip is gemaakt door de bekende jachtenbouwer De Vries Lentsch en Beatrix heeft zelf nog houtsnijwerk geleverd, zoals de draak op het roer."

De Gouden Draeck wordt volgens Klein Beernink nog steeds veel gebruikt door de Koninklijke familie. "Prinses Beatrix vaart ermee, maar ook Koning Willem-Alexander en andere familieleden. De Groene Draeck vaart dan vanuit Muiden het water op en wordt vervolgens gesignaleerd op de Waddeneilanden of in Friesland. In de zomer is het schip dus gewoon te zien op het water."

Het Regeringsvliegtuig

Volgens Menno Swart, regeringsvliegtuigdeskundige, wordt het regeringsvliegtuig breed ingezet. "Staatsbezoeken, vakanties, maar ook als ze gewoon even langs willen bij de Koning van Spanje bijvoorbeeld." Maar niet alleen het Koningshuis vliegt ermee, ook leden van het kabinet maken er gebruik van. "Leden van de regering zoals staatssecretarissen en minister-president Mark Rutte vliegen er ook mee. Zij maken er eigenlijk het meest gebruik van."

Koning Willem-Alexander heeft jaarlijks een budget van 860.000 euro om mee te vliegen, vertelt Menno Swart. “Dat geld kan hij gebruiken voor verschillende dingen. Daar valt het regeringsvliegtuig onder, maar ook helikopters en KLM-tickets. Voor het regeringstoestel heeft de Koning jaarlijks recht op 86 uur aan vliegtijd."