'Straks is het klimaat gered, maar Europa verloren!'
- Nieuws
- 'Straks is het klimaat gered, maar Europa verloren!'
In 2050 een netto-uitstoot van nul: dat is het doel van de klimaatwet van de Europese Unie die gisteren werd gepresenteerd. De bedenkers van het plan, Eurocommissaris Frans Timmermans en zijn rechterhand Diederik Samsom, kwamen echter al vóór de presentatie van de klimaatwet flink onder vuur te liggen. Zorgt de wet niet voor nóg meer discussie in een toch al zeer verdeeld Europa?
"De Europese Commissie zet de verhouding met lidstaten onnodig op scherp, én erger, ook de verhouding met haar eigen burgers", vindt René Cuperus, verbonden aan het Clingendael Instituut. Hij is te gast in Bureau Buitenland.
Jaagt de klimaatwet uit Brussel het populisme aan?
Verdeeldheid over Green Deal
De klimaatwet vormt het hart van de 'Green Deal', die eind vorig jaar al werd gepresenteerd. De opgestelde doelen worden via deze wet juridisch vastgepind. Maar René Cuperus is sceptisch: de verdeeldheid zal onder Europese landen alleen maar toenemen. "We staan aan de vooravond van een nieuwe migratiecrisis in Europa en uitgerekend op dít moment komen Samsom en Timmermans met zo'n doldrieste politieke actie."
De klimaatwet is volgens Cuperus voer voor populisten. De druk zal nog meer toenemen op het toch al noodlijdende Europese politieke midden, voorspelt hij. "Het jaagt te veel Europese burgers tegen zich in het harnas. Europa is al verdeeld tussen Oost en West, Noord en Zuid. Nu gaan we slechts dat ene deel van de bevolking, dat zich zorgen maakt om het klimaat, bedienen."
Andere zorgen
Volgens René Cuperus is een heel ander deel van de Europese bevolking vooral bezorgd over de instroom van migranten. Daar gaat de Europese Commissie volgens hem nu juist 'tegenin beuken'. "We kunnen alleen een geslaagd klimaatbeleid voeren als we juist ook dát deel van de samenleving meekrijgen", aldus Cuperus.
Door Greta Thurnberg op te voeren tijdens de presentatie verlies je al draagvlak
De klimaatwet geeft de Europese Commissie mogelijkheden om lidstaten op de vingers te tikken als die zich niet aan de opgestelde doelen houden. Een dodelijke combinatie vindt Cuperus.
Hij stelt dat de combinatie Brussel en klimaat drie keer feest is voor populisten. "Je haalt een belangrijk thema als het klimaat naar een abstract Europees niveau, ook door bijvoorbeeld Greta Thurnberg op te voeren tijdens de presentatie van dit plan. Dan heb je het draagvlak eigenlijk al verloren."
Europees beleid
Volgens hem is klimaat vooral een zaak voor nationale parlementen. "In de individuele landen moet het beleid vorm krijgen, niet in Brussel. Zie hoe moeilijk het hier al is met het stikstof, om onze boeren mee te krijgen. Laat staan in heel Europa." Cuperus is wel een voorstander van Europese coördinatie. "Maar niet onder dwang, dan vermorzel je meteen alle goodwill."
Acceptatie?
Hij vraagt zich af of het politieke midden de klimaatwet zal accepteren. "Ik verwacht niet dat het zwaar verzwakte CDU in Duitsland akkoord zal gaan, en je hoort het CDA en de VVD al piepen." Volgens Cuperus wordt het plan veel te snel doorgevoerd.
Cuperus was zelf lang verbonden aan de PvdA en is nu kritisch op dit beleid van zijn oud-partijgenoten Samsom en Timmermans. Hij ziet een parallel met Kabinet-Rutte II, waar de PvdA onder leiding van Diederik Samsom én de VVD vier jaar lang een kabinet leidde. "Ook toen wilde Samsom zonder draagvlak té snel hervormingen doorvoeren. Nederland was uiteindelijk gered, maar de PvdA verloren."
Meer verhalen over en uit het buitenland?
In VPRO's Bureau Buitenland zijn dagelijks tussen 19.00 en 19.30 uur diverse, diepgravende en verrassende geluiden over en uit het buitenland. Luister hier alle afleveringen.
