'Trump zet met Iran-besluit relatie met Europese partners op het spel'

De beslissing van de Amerikaanse president Trump om uit de Iran-deal te stappen is slecht nieuws voor zijn relatie met Frankrijk, Duitsland en Groot-Brittannië, zegt VS-correspondent Wouter Zwart. "Trump isoleert Amerika verder van de bondgenoten."

En die bondgenoten hebben meerdere keren gezegd dat Iran zich houdt aan de afspraken rond deze deal. "Sterker nog, de verantwoordelijke ministers van president Trump zelf hebben dat in het Congres nog bevestigd. Met deze actie zet Trump de relatie met de Europese partners absoluut op het spel."

Bij eerdere verlengingen van de deal, waar Trump ook al negatief over was, werd hij nog omgepraat. "Maar die gematigde mensen zijn nu weg." Zo is Mike Pompeo nu minister van Buitenlandse Zaken en is John Bolton nationaal veiligheidsadviseur. "Dat zijn allemaal haviken die faliekant tegen welke deal met Iran dan ook zijn."

In Amerika is de grootste zorg nu wat plan B is. "Er is geen enkele indicatie dat de Amerikaanse regering iets dergelijks in gedachten heeft", zegt Zwart.

Nog hardere klap voor Iran

Voor Iran betekent Trumps beslissing een economische ramp, zegt correspondent Thomas Erdbrink. President Rohani had beloofd dat er meer banen zouden komen, dat de economie zou verbeteren en de munt sterker zou worden. "Eigenlijk is het tegenovergestelde gebeurd, maar dit is economisch een nog hardere klap."

De toekomst van Rohani is nu onzeker, zegt Erdbrink. "Hij heeft zijn lot verbonden aan de nucleaire overeenkomst. Het is eigenlijk het enige dat hij echt voor elkaar heeft gekregen in de afgelopen zes jaar." Veel gewone Iraniërs zijn ontevreden, omdat van verbeteringen weinig terecht is gekomen. En Rohani zal volgens de correspondent aan Iraanse hardliners uit moeten leggen waarom hij eigenlijk een deal heeft gemaakt met de Amerikanen. "Het is een reële mogelijkheid dat ze zullen zeggen: 'zie je wel, Amerika is niet te vertrouwen, jij moet aan de kant en wij gaan hier vanaf nu het beleid uitzetten.'"

Zorgwekkend

In zijn toespraak zei Trump dat er bewijs is dat Irans belofte om op te houden met het maken van een kernwapens "een leugen was, zoals Israël vorige week liet zien". In dit land, Irans aartsvijand, heerst aan de ene kant blijdschap na de toespraak. "Netanyahu is trots omdat het zijn plan was Trump ervan te overtuigen dat het om een hele slechte deal ging", zegt correspondent Arlene Gelderblom.

Maar er zijn ook politici die het een zorgwekkende ontwikkeling vinden, omdat Iran nu versneld verder zou kunnen gaan met nucleaire activiteiten. Zij zeggen dat het wel een slechte deal kan zijn, maar dat er iets voor in de plaats moet komen.