Romana wilde een sexy kind; ze kreeg de autistische Charlie

“Dit hadden we niet besteld”, dacht Vrede. In de reportage van Nooit meer Slapen op NPO Radio 1 vertelt ze openhartig over haar verontwaardiging en teleurstelling van jaren geleden. “Ik had recht op een sexy kind, vond ik.” Ze leerde haar verwachtingen bijstellen, en vond troost in de kunst. Én in haar zoon.

Ze maakte een theaterstuk over hem, Who’s afraid of Charlie Stevens? Het antwoord op de retorische vraag in de titel luidt: zo ongeveer iedereen. Want als je ‘anders’ bent, is de buitenwereld bang voor je. En misschien is daar in het geval van Charlie soms ook wel reden voor. Zijn woedeuitbarstingen zijn inmiddels gevaarlijk, vertelt zijn moeder in de Volkskrant. Laatst liep een begeleidster een hersenkneuzing op, toen Charlie haar met een knal tegen de grond had gewerkt. Zelf is Vrede - die een veiligheidscursus heeft gevolgd, korte haren heeft en zelden sieraden draagt - nooit bang voor hem. Wel óm hem.

Charlie is geen autist, hij is een kunstenaar

De angst voor de ander wordt voor een groot deel ook bepaald door de manier waarop je naar hem kijkt, vertelde Vrede bij Radio 1 Sportzomer. “Ik ben bijvoorbeeld heel bang voor honden", vertelde Vrede aan NPO Radio 1. "Dat komt omdat ik ze niet kan lezen. Wanneer een hond op me af komt, denk ik dat ‘ie me gaat aanvallen. Mensen kunnen Charlie ook niet lezen: hij komt op ze af, raakt ze aan - daar schrikken ze van.”

De vraag is: moet Vrede Charlie afremmen en proberen te voorkomen dat hij een random voorbijganger zomaar een kus geeft, of moet ‘de maatschappij’ meer gewend raken aan Charlie en anderen zoals hij?

Het laatste, vindt Vrede. Haar voorstelling is dan ook een aanmoediging voor het publiek om de ‘heersende norm’ los te laten. De kunst komt daarbij goed van pas. Want, zegt Vrede tegen Nooit meer Slapen: “In kunst mag je buiten de kaders denken.” En zo besloot Vrede: “Charlie is geen autist, Charlie is een kunstenaar.”

Poep aan de muur

‘Ceci n'est pas une pipe’, dat schilderij van Magritte - zo kijkt Charlie ook naar de wereld, zegt Vrede in de Volkskrant. “Benjamin Verdonck die een vogelnest bouwt aan een Rotterdamse wolkenkrabber en erin gaat wonen: het is de logica van Charlie. Of de pindakaasvloer van Wim T. Schippers in museum Boijmans; als Charlie poep aan de muur gesmeerd had - gelukkig is hij daarmee gestopt - hielp het te denken: geniale absurditeit.”