Gommers en Koopmans over hun roem en impact: 'Er is geen Diederik voor en Diederik na covid'

"Ze hebben de wetenschap over het coronavirus - hoe beperkt die ook was - begrijpelijk gemaakt voor een breed publiek", licht voorzitter van de Machiavelli Stichting Marja Wagenaar toe. "Ze zijn ook het gesprek aangegaan met mensen die het coronavirus onzin vonden of die klaar waren met de regels."

Dat deden ze enthousiast en onvermoeibaar, staat in het rapport van de stichting die Gommers en Koopmans vandaag de prijs overhandigt voor hun bijzondere en heldere manier van communiceren. "En onverschrokken zijn ze ook", zegt Wagenaar.

'Vol overgave'

Gommers was daar zeker in het begin niet zo bewust mee bezig, vertelt hij bij Spraakmakers. "Ik doe het vol overgave omdat ik dat virus onder bedwang wil krijgen. En dat kan alleen maar door het begrijpelijk te maken. Dat voelde zo normaal om te doen en ik krijg daar energie van."

Voor Koopmans geldt dat ze altijd al als doel had de wetenschap dicht bij de mensen te brengen. "Ik werk al heel lang aan onderzoek naar dergelijke uitbraken. Meestal zijn die ver weg, maar nu is het heel tastbaar en is er dus behoefte aan informatie. Ik had het gevoel dat ik daaraan kon bijdragen en dat vind ik ook wel leuk om te doen."

Gezag en invloed

Voorzitter Wagenaar roemt de twee voor het gezag dat ze uitstralen en de invloed die ze daarmee hebben. "Gezag is belangrijker geworden dan macht. Iemand overreden om iets te doen of te laten werkt beter." Ze noemt als voorbeeld het gesprek dat Gommers had met Famke Louise aan de talkshowtafel van Eva Jinek. "Famke Louise vertelde waarom ze achter de actie #ikdoenietmeermee stond. In plaats van dat af te keuren, naam hij haar mee naar de IC."

Een veelzeggend voorbeeld bij viroloog Marion Koopmans is de manier waarop ze afgelopen maanden vanuit China mensen via Twitter op de hoogte hield van het WHO-onderzoek, vertelt Wagenaar. "Nog los van dat het vanuit China was, moet je oppassen met wat en hoe je iets naar buiten brengt uit naam van zo'n grote organisatie."

'In welke film ben ik beland?'

"Als ik in de auto zit en ik mezelf op de radio hoor is dat nog steeds een hel rare gewaarwording", vertelt intensivist Gommers. "Ik ben niet veranderd. Er is geen Diederik voor de covid en na de covid."

Gommers vertelt over de achtbaan waar hij al snel na het uitbreken van corona in terecht kwam. "In maart [2020] zat ik voor het eerst bij Nieuwsuur. Niet veel later werd ik in het Catshuis uitgenodigd, sta je naast Jaap van Dissel en denk je: in welke film ben ik beland? Soms hoor ik Mark Rutte iets zeggen en dan hoor ik daar mijn uitleg in terug."

Woorden uit de context gehaald

Beiden ervaren ook hoe hun woorden soms uit de context worden gehaald. Koopmans: "Bij een uitspraak van mij over case fitality rate (overlijdensrisico) ontbrak een zinnetje. Dat werd wereldnieuws. En ook een uitspraak over de PCR-test in de podcast Virusfeiten werd helemaal uit zijn verband gerukt. Je merkt dat het belangrijk is hoe je dingen formuleert en dat je daarbij rekening houdt dat dingen uit context kunnen raken."

"Ik zou voor een totale lockdown zijn, geloofde niet in de avondklok, niemand mocht meer zwanger worden...", vertelt Gommers over de keren dat zijn woorden verdraaid werden. "Ik probeer naar eer en geweten uitleg te geven. Er wordt zoveel gebeld en aan me getrokken dat ik ook wel probeer te doseren."

Hoewel Gommers energie krijgt van tekst en uitleg geven, verlangt hij ook naar de tijd waarin hij weer 'gewoon' intensivist en voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care kan zijn. "Het lijkt me heerlijk als het weer klaar is straks."

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.