Fijn voor het brein: weinig vet en weinig calorieën

De muizen kregen hun leven lang een vetarm dieet met 40 procent minder calorieën dan het eten van de controlegroep bevatte. Deze groep had duidelijk minder last van ontstekingen in het brein.

Bij een andere groep muizen - die wel vetarm at, maar in de normale hoeveelheid – was het effect veel minder uitgesproken. Ook een lichamelijk actief leven had een veel minder groot effect dan het dieet van de eerste groep. Dat laatste betekent overigens niet dat bewegen geen heilzame effecten heeft. Voor andere aandoeningen is het wel degelijk van belang.

Word je ouder door weinig te eten?

Het geldt al jaren als gouden tip voor mensen die gezond heel oud willen worden: calorierestrictie. Weinig eten houdt meestal in dat je zo’n 20 tot 30 procent minder eet dan de aanbevolen hoeveelheid – je beperkt dus je voedingsinname zonder ondervoed te raken. Muizen leven dan langer, en blijven ook gezonder.

Bij apen – die veel dicht bij de mens staan dan muizen – was het bewijs jarenlang omstreden. Apen leken weliswaar minder last te krijgen van bepaalde aandoeningen, maar studies spraken elkaar tegen over het stijgen van levensverwachting. Een nieuwe studie legde de verschillende resultaten naast elkaar en concludeerde: ja, ook apen worden ouder als ze aan calorierestrictie doen.

De Groningse onderzoekers keken vooral naar het effect van de calorierestrictie op bepaalde cellen in je hersenen, de zogenoemde microglia. Dat zijn cellen in je brein die een afweersysteem vormen. Ze houden continu in de gaten of weefsel beschadigd is, verwijderen dood weefsel en eten lichaamsvreemde stoffen op. Als de microglia niet meer goed functioneren, kunnen in het brein allerlei ontstekingen ontstaan.

Vergrijzing en overgewicht nemen wereldwijd toe, maar er is nog veel onduidelijk over de effecten hiervan op ons zenuwstelsel, licht hoofdonderzoeker Bart Eggen zijn onderzoek toe. Ook was onduidelijk of eetpatroon of levensstijl de voornaamste risicofactor is voor ontstekingen in het brein. Deze studie wijst dus in de richting van voeding als voornaamste boosdoener.

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van NPO Focus.

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Iedere dinsdag- op woensdagnacht van 02.00 tot 06.00 uur in Focus