Waarom niet alle leraren optreden tegen pesten

Het is al langer bekend dat pestsituaties lang niet alleen een zaak van het slachtoffer en de pester(s) zijn. Ook leerkrachten en andere klasgenoten zijn belangrijke factoren om rekening mee te houden. In haar onderzoek naar de rol van leraren merkte Oldenburg dat zij lang niet altijd weten of er bij hen gepest wordt.

Ook gebeurt het vaak dat leerkrachten het wel weten, maar het pesten onderschatten. Oldenburg kwam zelfs tot de conclusie dat de leerkrachten die er het meest van overtuigd waren dat ze het pesten in hun klas gemakkelijk konden oplossen, vaak de meeste problemen in hun klas hadden.

‘Kinderen vragen zelden om hulp’

Zoals bij pesten wel vaker het geval is, heeft het probleem meerdere oorzaken. ‘Zo gebeurt veel pesten buiten het klaslokaal,’ zegt Oldenburg. ‘Denk bijvoorbeeld aan online pesten of pesten na schooltijd. Verder veronderstellen we vaak dat de slachtoffers automatisch bij de leerkracht om hulp komen vragen, maar in de praktijk doen kinderen dat helemaal niet zo vaak. Niet alleen kunnen ze het heel beangstigend vinden om die stap te maken, ook is het niet altijd gegarandeerd dat de leerkracht op basis van de door hen gegeven informatie een juiste inschatting van de situatie maakt.’

Hoewel ze het niet uitdrukkelijk onderzocht heeft, vermoedt Oldenburg dat dit probleem nog eens vergroot wordt doordat de meeste leerkrachten naast het lesgeven nog vele andere taken op zich moeten nemen. Daardoor kunnen er gemakkelijker zaken aan hun aandacht ontsnappen.

Leerkrachten die het probleem niet toegeven

Toch heeft ze ook gemerkt dat leerkrachten soms gewoon niet willen toegeven dat er in hun klas gepest wordt. Volgens Oldenburg heeft dat ook te maken met de druk die we op onze leerkrachten leggen: ‘Iedereen weet dat pesten fout is. Scholen en politici hameren er telkens op. Geen enkele ouder wil dat zijn of haar kind gepest wordt. Mochten leerkrachten dus toegeven dat het in hun klas gebeurt, dan lijkt het alsof ze persoonlijk gefaald hebben.’

Daarom vermoedt Oldenburg dat het beter is als we aanvaarden dat pesten iets van alle tijden is, en van daaruit kijken hoe we het kunnen stoppen. Dat zou de psychologische druk op de leraar verlagen. Ook meer geld om tijdens de lerarenopleidingen anti-pest-strategieën aan te leren en een verlaging van de werkdruk zijn volgens Oldenburg meer dan welkom.

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Dinsdag en woensdag rond 11.35 uur in De Ochtend

Dit artikel werd verzorgd door de wetenschapsredactie van De Kennis van Nu (NTR).