Middeleeuwse grafopeningen waren geen roof maar verering

Omdat er ook regelmatig erfstukken uit de graven werden weggehaald, lag roof voor de hand. Maar een nadere analyse laat een ander patroon zien. Zo bleven bij een heropening regelmatig de meest waardevolle spullen achter in het graf. Dat blijkt uit een nieuwe studie in Antiquity van honderden graven in West- en Midden-Europa, van Groot-Brittannië tot Transsylvanië.

Juist zaken die al generaties lang werden overgedragen, zoals zwaarden en broches, werden uit de graven gehaald. Dingen die speciek bij het overleden individu hoorden, zoals een mes, bleven achter in het graf. In een klein deel van de grafopeningen, ongeveer 1%, lijkt angst voor de 'ondode' overledenen een rol te spelen. Bij hen werden bijvoorbeeld de voeten afgesneden, of het hoofd omgedraaid.

Een van de onderzoekers, de Nederlandse Martine van Haperen, was eerder al gepromoveerd op vergelijkbaar onderzoek bij Nederlandse en Belgische graven, wat ook vergelijkbare resultaten opleverde. Dit nieuwe onderzoek geeft aan dat deze gewoontes in de vroege Middeleeuwen in grote delen van Europa voorkwamen.

''Mensen kwamen samen bij het graf om herinneringen op te halen en uit het graf relieken te verzamelen van de overledene, waarmee ze hun eigen afstamming van die persoon konden benadrukken.", vertelde Van Haperen toen in het programma OVT. ''In veel culturen gebeurt iets soortgelijks, bijvoorbeeld in Indonesië, of in Bolivia. In die culturen is dat een vorm van voorouderverering."

Gerelateerd: OVT - Dodenherdenking op z'n Middeleeuws: