Pil om je brein jong te houden lijkt mogelijk

De onderzoekers namen bloedplasma (met daarin het eiwit, Gpld1 genaamd) af van actieve jonge muizen en dienden dat toe aan oudere, inactieve muizen. Dat leidde tot een duidelijk verbeterde functie van hun hippocampus, het hersengebied dat vaak als eerste wordt getroffen bij de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie.

In dit hersengebied troffen de onderzoek vaak nieuw gegroeide neuronen aan, schrijven ze in wetenschapstijdschrift Science. Ook het geheugen en het leervermogen van de muizen ging door de behandeling flink vooruit, tot een niveau vergelijkbaar met dat van de fysiek actieve muizen.

Het verbaasde de onderzoekers hoe sterk het effect was: het toedienen van bloed van jonge muizen over een periode van drie weken stond gelijk aan het effect van een regime van zes weken lichamelijke inspanning.

'Op een dag beschikbaar in pilvorm'

Nu zijn muizen natuurlijk geen mensen, maar ze worden niet voor niets zo vaak als proefdier gebruikt: veel biologische en fysiologische processen verlopen bij muis en mens vergelijkbaar. De onderzoekers hebben dan ook goede hoop dat bij mensen een vergelijkbaar effect kan optreden: "Onze studie wijst erop dat in ieder geval een deel van deze positieve effecten op een dag beschikbaar zal zijn in pilvorm", aldus hoofdauteur Saul Villeda in een persbericht.

Villeda liet in eerder onderzoek al zien dat het bloed van jonge muizen een vitaliserend effect kan hebben op het brein van oudere muizen. En omgekeerd: het bloed van oude muizen kan bij jonge muizen juist cognitieve achteruitgang veroorzaken. Dit nieuwe onderzoek is bedoeld om in kaart te brengen welke bestanddelen in bloed precies voor deze effecten zorgen.

Aanvankelijk stonden er dertig eiwitten op de nominatie voor nader onderzoek. Daarvan bleken er niet minder dan negentien te worden aangemaakt in de lever. En daarvan waren er twee - de genoemde Gpld1 en Pon1 - van specifiek belang voor de stofwisseling. Uit ander onderzoek was al bekend dat niet alleen oudere muizen, maar ook oudere mensen meer Gpld1 in hun bloed hebben als ze fysiek actief zijn.

Villeda wil nu met zijn collega's gaan uitzoeken hoe het eiwit precies zijn werk doet, zodat het oudere mensenbrein daar op een dag ook de vruchten van kan plukken.

Luister ook naar dit gesprek in Focus Radio:

Worden we binnenkort allemaal 100? Lees meer over veroudering en levensverwachting op NPO Focus.

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Dagelijks tussen 17.00 en 18.30 uur in Nieuws en Co
Iedere werkdag van 02.00 tot 04.00 uur in Focus
En wanneer je maar wil in podcast Focus Wetenschap