Transvetten kunnen binnen vijf jaar de wereld uit: 'De kennis is er'

Voor de duidelijkheid: transvetten zijn met name een probleem in ontwikkelingslanden. In westerse landen zijn transvetten in de afgelopen jaren grotendeels uit de voeding verdwenen, nadat wetenschappelijk onderzoek de schadelijke effecten van de vetten aantoonde.

Die kennis is mede afkomstig van Nederlandse bodem, laat Astrid Postma-Smeets van het Voedingscentrum weten in Nieuws en Co. Het was een Nederlandse hoogleraar, Martijn Katan, die de schadelijke effecten van transvetten begin jaren negentig op de kaart zette: "De Nederlandse industrie heeft daar vervolgens heel goed op ingespeeld, zodat er nu veel minder transvetten in onze voeding zitten".

De getallen onderschrijven dat. Begin jaren negentig kreeg de gemiddelde Nederlander per dag zo'n 15 gram aan transvetten binnen, tegenwoordig is dat ongeveer één gram. De Gezondheidsraad schrijft een maximum van twee tot drie gram per dag voor.

Wat zijn transvetten, en waarom zijn ze zo schadelijk?

Transvetten zijn onverzadigde vetzuren. Ze komen de voedingsindustrie goed van pas, omdat ze zorgen voor meer stabiliteit en een langere houdbaarheid van de producten. Op zich zijn onverzadigde vetzuren gezond, maar de transvetten zijn een uitzondering. Hun scheikundige structuur is weinig flexibel, wat ze voor het lichaam moeilijk af te breken maakt. Ze zorgen voor hoger niveau van het ‘slechte cholesterol’ – LDL - in je bloed. En dat geeft weer een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Het is goed mogelijk om ervoor te zorgen dat er minder transvetten in producten komen, bijvoorbeeld door het productieproces aan te passen, of door andere grondstoffen te gebruiken.

"In armere landen zitten er nog wel veel transvetten in koek en gebak en bak- en braadvetten. Dat heeft er wellicht mee te maken dat het goedkoper is om je productieproces niet aan te passen", aldus Postma-Smeets. Is het gezien die extra kosten wel realistisch, om transvetten in vijf jaar de wereld uit te willen hebben? "Als een multinational het in Nederland kan, moeten ze het ook in Kenia kunnen."

Of dat ook daadwerkelijk gebeurt, is afhankelijk van of het in ontwikkelingslanden ook op de agenda wordt gezet. "En daarom is het heel goed dat de Wereldgezondheidsorganisatie hier aandacht voor vraagt."

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van NPO Focus.

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Iedere dinsdag- op woensdagnacht van 02.00 tot 06.00 uur in Focus