Commerciële verpleeghuizen presteren niet goed genoeg

Linda's ouders waren allebei dementerend toen de familie voor hen op zoek ging naar een plek in een verpleeghuis. In de reguliere ouderenzorg bleek die er niet te zijn, zeker niet voor echtparen. "Dat konden wij niet over ons hart verkrijgen, onze ouders zijn Jut en Jul, die haal je niet uit elkaar."

Afspraken niet nagekomen

Na 2,5 jaar vonden ze een plek in een kleinschalige particuliere instelling. "Wij betaalden 1.400 euro huur en mijn ouders kregen via hun persoonsgebonden budget (pgb) bijna een ton per persoon om zorg in te kopen, daarvoor zouden ze 6 uur zorg per dag krijgen. We dachten: mooi dat er eindelijk een goede plek is geregeld."

Maar de afspraken werden niet nagekomen, vertelt Linda. "6 uur klinkt mooi. Alleen zagen we maar 2 verzorgers per dag voor 21 bewoners. Dan kan je niet iedereen wassen en helpen met naar het toilet gaan. We zagen dat zelfs de basiszorg niet geregeld werd."

'We vonden overal medicijnen'

Samen met haar broer en zus besloot Linda om zelf de zorg voor haar dementerende ouders op zich te nemen. "We kwamen bijna dagelijks langs om onze ouders te helpen douchen, tanden poetsen en voor activiteiten. Die zorg werd namelijk niet geregeld."

"We vonden het verwaarlozing, ook qua medicatieveiligheid, we vonden overal medicatie", vervolgt de dochter. "Dat is erg gevaarlijk, want voor je het weet nemen ze het in. Daar werden we erg verdrietig van."

Naar de inspectie gestapt

Linda ging naar de klachtenfunctionaris en ging in gesprek met de beheerders van het verpleeghuis: "Elke keer werd er beterschap beloofd, maar verbetering bleef uit."

Uiteindelijk vond de familie dat het zo niet langer kon en besloot naar de inspectie te stappen. "Toen bleek dat ze op 6 van de 10 punten onvoldoende presteerden. Dat was voor ons wel een bevestiging."

Wonen en zorg gescheiden

Commerciële verpleeghuizen mogen winst maken omdat ze op papier wonen en zorg gescheiden houden. Een cliënt betaalt de huur, de zorg wordt vanuit het pgb betaald. Op het woondeel mag winst worden gemaakt, maar dit systeem brengt een risico met zich mee.

"De grote kostenpost in de zorg is het personeel, die is zo'n 80 procent. Wil je winst maken, dan zullen ketens daar eerst kritisch naar kijken", waarschuwt Patrick Jeurisse, hoogleraar betaalbare en toegankelijk zorg aan het Radboudumc.

Besparen op personeelskosten

In de praktijk zie je volgens hem dat veel van dit soort instellingen daarom proberen te besparen op de personeelskosten en dat betekent vaak minder handen aan het bed. "En dat staat in relatie tot de kwaliteit."

Ondertussen maken de - vaak buitenlandse - ketens grote winsten, zegt Jeurisse. "We zien winstpercentages tussen de 7 en 15 procent, dat is bijna net zo winstgevend als het hebben van aandelen in Apple."

Geen wettelijke kaders

En dat terwijl ouderen met dementie minder goede zorg krijgen, ziet Verenso, de beroepsvereniging van specialisten in ouderengeneeskunde. "Daar maken wij ons zorgen over, vaak is er onvoldoende kennis in huis over dementie en hoe daarmee om te gaan. Of zijn er geen goede afspraken met de huisarts of -", zegt voorzitter Jacqueline de Groot.

"Dat tast de kwaliteit van leven van de bewoners aan", benadrukt ze. Volgens Verenso is het in Nederland te makkelijk om zo'n verpleeghuis te beginnen. "Er is te weinig toetsing vooraf en er zijn geen wettelijke kaders waar partijen zich aan moeten houden", legt De Groot uit.

'Het systeem deugt niet'

Linda's ouders wonen inmiddels niet meer in de particuliere instelling. Haar vader is overleden en haar moeder woont op een gesloten afdeling in een regulier verpleeghuis. "Gezien de situatie was het toch de enige en beste plek en wij hebben met z'n drieën die zorg kunnen verlenen", blikt hun dochter terug.

"Maar eigenlijk klopt het niet", vindt ze. "Het systeem deugt niet. Over de rug van onze ouders, het personeel en de belastingbetaler wordt geld verdiend door investeerders. Dat kan niet waar zijn."