Raad van State zet streep door nareismaatregel: 'Goede dag voor de Nederlandse rechtsstaat'

Het is juridisch vastgelegd, zowel nationaal als internationaal, dat gezinshereniging een recht is. Met het invoeren van de nareismaatregel, die afgelopen zomer tijdens de asieldeal tot stand kwam, hield het kabinet zich niet aan de wet. "Het stond vanaf het begin haast in de sterren geschreven dat dit negatief uit zou pakken." Door de uitspraak van de Raad is dus vastgesteld dat de nareismaatregel geen wettelijke grond heeft en daarmee in strijd is met het Nederlands en Europees recht.

Cynische politiek

Waarom het kabinet dan toch de maatregel doorzette, is volgens Huttinga een voorbeeld van cynische politiek. "Vanaf het begin af aan weten dat het gaat stranden, maar toch net zo lang rekken tot het bij de hoogste rechter terecht komt om dus jouw politiek door te drukken. Dat is een slechte ontwikkeling."

Gewetensbezwaren

Huttinga werkte ruim twee jaar bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst, maar nam onlangs ontslag omdat hij gewetensbezwaren had bij het uitvoeren van de nareismaatregel. Vanaf het begin was het al duidelijk dat er vele bezwaren waren tegen de maatregel, van onder andere de Tweede Kamer en de IND zelf. Uiteindelijk heeft de politiek toch besloten de maatregel door te drukken. "Al snel heb je door dat je werk aan het uitvoeren bent dat hoogstwaarschijnlijk geen wettelijke basis heeft."

Door het ontbreken van een wettelijke basis zat ook de IND met de handen in het haar. In het verleden werd namelijk al duidelijk hoe fout het kan gaan als een uitvoeringsorganisatie alleen de politiek volgt. De Toeslagenaffaire is daar een schrijnend voorbeeld van. In het geval van de nareismaatregel corrigeerde de rechterlijke macht nu het beleid van het kabinet.

Noodstoptoets

Dit is volgens Huttinga echter niet de functie van de rechterlijke macht en daarom dus ook niet wenselijk dat een rechter telkens in moet grijpen. De jurist zou daarom ook graag een noodstoptoets willen zien bij uitvoeringsorganisaties.

Met een noodstoptoets wil Huttinga dat een uitvoeringsorganisatie naar een onafhankelijke commissie kan waar ze het probleem met een maatregel kunnen voorleggen. "Die moeten het weer bij het kabinet kunnen terugleggen als het een slechte maatregel is." Daarmee voer je volgens Huttinga een controle bij de voordeur uit en niet achteraf door een rechter. "Het is een extra check in het systeem om ervoor te zorgen dat uitvoeringsorganisatie meer handvatten hebben om iets te doen."