'Het is soms echt beschamend met hoe weinig ondersteuning Kamerleden hun werk moeten doen'

Het gaat nu weer goed met Van der Molen, alhoewel het wel weer even wennen is om in de drukte van Den Haag te zijn. Het Kamerlid weet zelf heel goed wat de oorzaak van zijn burn-out was. “Ik zei veel te vaak ‘ja’, ook al zat mijn planning al vol. Ik heb me daarom voorgenomen om vanaf nu vaker mensen teleur te stellen en ‘nee’ te zeggen.”

De Tweede Kamer gaat eindeloos door

Van der Molen is niet het eerste Kamerlid dat thuis komt te zitten met een burn-out. “Het nadeel van de Tweede Kamer is ook dat het eindeloos doorgaat. Elke keer debatten, spoedaanvragen en dan staat er weer wat in de krant en moeten we weer”, vertelt het Kamerlid. Tot op zekere hoogte kun je er volgens hem afstand van houden, maar voor een groot deel moet je er ook in mee. “Er lopen veel Kamerleden op hun tenen, ook al zitten ze niet ziek thuis”, zegt Van der Molen. “Het is een beetje hysterie in de Kamer.” Pas als deze hysterie verandert, kunnen volgens hem veel meer mensen met dit werk uit de voeten.

Deze hysterie is de afgelopen jaren erger geworden. Dat komt volgens het Kamerlid doordat het een eindeloze competitiestrijd is. “Er zitten nu 19 fracties en ieder wil een beetje zichtbaar zijn. Want als mensen je niet zien, wie gaat er dan op je stemmen?”, legt hij uit. “En dan zijn er heel veel mensen die hard kunnen schreeuwen.” Het nadeel van de hysterie is volgens hem dat de lange termijn zaken blijven liggen. “En dat is het echte werk van Kamerleden. Die echt grote problemen die taai zijn om op te lossen.” Die problemen hebben volgens hem tijd nodig. “En in die ‘hijgerigheid’ van de Kamer, is die tijd er niet meer.”

Verstandiger met elkaar omgaan

Ook de media speelt volgens het Kamerlid een rol in deze ‘hijgerigheid’. “Ik maak heel veel debatten mee waarbij er iets gebeurt en de media dat bericht. Die debatten leiden, is mijn ervaring, over het algemeen tot vrij weinig”, vertelt hij. Daarnaast leiden die debatten volgens het Kamerlid ook tot brokken. “Dat hebben we bij de toeslagenaffaire ook gezien. Dan wordt er iets gezegd over fraude en dan springt iedereen daarop. Vervolgens worden er fouten gemaakt omdat er niet eerst tot tien geteld wordt.”

Kamerleden zitten volgens Van der Molen in de Kamer met een idealisme. “Ik zit ook niet voor de kat z’n viool in de Kamer. Ik wil wat bereiken”, legt hij uit. “En dan pak je ook alles wat je kunt pakken om iets voor elkaar te krijgen. Dat zorgt voor een enorme werkdruk.” Hoe je met die werkdruk omgaat, is volgens hem bepalend. “Er zitten niet 150 Kamerleden met een burn-out, maar dat er steeds meer uitvallen laat wel zien dat het eigenlijk een grens voorbij is. We moeten een stukje verstandiger met elkaar omgaan in dit ‘huis’.”

Oplossingen

Waar problemen zijn, zijn ook oplossingen. Van der Molen benoemt drie oplossingen die ervoor kunnen zorgen dat de werkdruk van Kamerleden verlaagd wordt.

1. Arts of psycholoog voor Kamerleden

Kamervoorzitter Bergkamp pleitte afgelopen jaar voor een arts en psycholoog voor Kamerleden. Inmiddels is dat geregeld, maar toen Van der Molen hulp nodig had moest hij zelf op zoek gaan naar ondersteuning. “Er was voor Kamerleden niets geregeld. Helemaal niets. Er was geen bedrijfsarts en er was geen psycholoog. Je hebt dus een probleem en je moet het zelf oplossen.” Dat vond het Kamerlid verbazingwekkend.

2. Effectief werken

Voor de kerstvakantie presenteerde SGP Tweede Kamerlid Kees van der Staaij een rapport met adviezen hoe de Kamer effectiever kan werken. Deze adviezen kunnen volgens Van der Molen helpen om de werkdruk te verlagen. “Kijk wat verder vooruit. Welke grote onderwerpen komen eraan? En bereid je daar goed op voor. Ik denk dat dat wel helpt om beter grip op je werk te krijgen.”

3. Meer geld voor ondersteuning Kamerleden

En het belangrijkste is volgens hem de ondersteuning. “Als je al het werk goed wil doen, heb je een paar extra handen nodig die je helpen om door die brei aan stukken, debatten en andere verplichtingen te komen. Je kunt het als Kamerlid niet in je eentje.” In 2019 kwam Rob Jetten met het idee voor meer geld voor ondersteuning van Kamerleden. Inmiddels is het idee uitgevoerd, maar nog wel ‘work in progress’.

Het is volgens het Kamerlid echt nodig dat er meer mensen bij komen. “Het is soms echt beschamend met hoe weinig ondersteuning Kamerleden hun werk moeten doen.” Hij blikt daarbij terug op de toeslagenaffaire. “Als de Tweede Kamer de controle van het kabinet niet goed kan doen en als Kamerleden dingen laten liggen omdat ze het er gewoon niet meer bij kunnen hebben, dan hol je het parlement uit.” De ondersteuning van Kamerleden is volgens hem dan ook echt nodig voor de democratie.