'Stop met beoordelingsgesprekken, begin met praten!'

"Het beoordelingsgesprek is ooit bedacht omdat mensen op de werkvloer niet met elkaar spraken", legt Wawoe uit aan Arie Boomsma in de podcast. "Dus kwam personeelszaken met een formuliertje en zei: 'Vul dit in en ga daar dan samen over praten.' Maar het beoordelingsgesprek is niet echt een gesprek. Eerder een soort dans, een ritueel, met onrealistische targets en vragen als 'Wat vind je er zelf van.' Het werkt vaak demotiverend, blijkt uit onderzoek."

Van 180.000 naar 15.000 euro

Wawoe werkte tien jaar lang als senior personeelsmanager voor ABN AMRO, waar hij verantwoordelijk was voor het uitdelen van bonussen. "Toen ik namens de Vrije Universiteit onderzoek ging doen naar bonussen, ontdekte ik dat werknemers er niet beter door gaan presteren, maar juist slechter. Ondertussen draaide een afdeling van ABN AMRO 6 miljoen verlies, maar moest onze afdeling er 1 miljoen bij hebben voor bonussen. Terwijl we van de overheid waren! Dat kon ik niet rijmen. Ik nam ontslag en kon parttime op de universiteit gaan werken. Mijn salaris ging van 180.000 naar 15.000 euro. Dat is een ander leven, hoor."

Het grootste probleem in beoordelingsgesprekkenland is volgens Wawoe dat managers niet durven managen. "De mensen met de grootste mond krijgen de beste beoordelingen en de hoogste bonussen, omdat dat nou eenmaal minder gezeur oplevert. Hoe hoger ik in bedrijven kom, hoe meer mensen elkaar de hand boven het hoofd houden. Als ik jou niet te hard aanspreek, en jij mij niet, dan blijven we gewoon alle twee zitten. Maar als je wilt groeien in je werk, moet je af en toe aan elkaar vragen: wat doe ik niet goed? Of: wat zou ik beter kunnen doen?"

Goed gebekt

Die vraag stelt Tessel de Heij, die samen met haar zus het biermerk Gebrouwen door Vrouwen oprichtte, geregeld aan haar werknemers. Onder het genot van een zelf gebrouwen biertje, uiteraard. "Als je stopt met feedback vragen, stop je met jezelf ontwikkelen. Bij Gebrouwen door Vrouwen is iedereen vrij goed gebekt. We spreken elkaar aan op fouten. Alleen zo word je beter in je werk."

Gaat er iets mis op 13 april, spreek die ander er dan op aan op 13 april, tipt Wawoe. "En niet pas tijdens het beoordelingsgesprek in december. Of erger nog: helemaal niet. Als je kind iets doet wat niet deugt, wacht je toch ook niet met corrigeren tot Sinterklaas weer in het land is? Gek genoeg gebeurt dat wel veel in bedrijven."

Hoe je elkaar dan wél op een goede manier beoordeelt of om feedback vraagt, hoor je in de 10e aflevering van Goed Werk. Met onderzoeker Kilian Wawoe en bierbrouwer Tessel de Heij.

Podcast

Luister Goed Werk op de website van Radio 1, de app, of via je favoriete podcastplatform!