Podcast

Doemscenario's voor de vrije markt

foto: Adam Smith, Schots filosoof en econoomfoto: Adam Smith, Schots filosoof en econoom

Nieuws
Doemscenario's voor de vrije markt

De economisch-historicus Bas van Bavel ontving vrijdag de Spinozapremie, voor zijn onderzoek naar de opkomst en ondergang van markteconomieën. In aflevering #96 van de Jortcast betoogt Van Bavel dat het niet goed gaat met onze vrije markteconomie.

{podcast audio="77788" caption="Jortcast #96 De ondergang van de markteconomie door de eeuwen heen" }

Van Bavel is hoogleraar Economische en Sociale Geschiedenis aan de Universiteit Utrecht en schreef het boek De onzichtbare hand over dit onderwerp. De titel van zijn boek is afkomstig van het gedachtegoed van de Schotse filosoof en econoom Adam Smith (zie afbeelding). Van Bavel beschrijft daarin onder andere hoe de markteconomieën van bijvoorbeeld Nederland maar ook de VS zichzelf van binnen uithollen.

Van Bavel heeft voor zijn bewering de historie aan zijn zijde: "kijk naar de Italiaanse stadstaten, opgekomen in de twaalfde eeuw. Daarna een grote machtsfactor geworden. Een paar rijke families krijgen de totale macht en vervolgens gaat de economie weer slechter omdat de rijkdom in handen is van een kleine groep. En nu heeft niemand het nog over de' Medici…"

Miljardairs

Is deze teloorgang ook in beeld voor een vrije markteconomie als de VS? Volgens Van Bavel zijn daar wel degelijk tekenen van. “Er is een kleine groep multimiljardairs die het in de VS voor het zeggen heeft. Trump heeft maar liefst zes miljardairs in zijn kabinet. Dat is nou niet echt representatief voor de bevolking. De link tussen de rijken en de politieke macht is, ook bij de Democraten, een stuk sterker geworden." Met het risico dat ook hier de markteconomie achteruit gaat.

Toch denkt Van Bavel niet dat de vrije markt met een plof in elkaar stort. "Dit is een kwestie van corrumperen, het gaat langzaamaan. Maar als de bouwstenen van het leven, en dat zijn grond, arbeid en kapitaal, zich niet optimaal met elkaar verhouden, dan gaat het uiteindelijk mis. De invloed van rijkdom wordt dan teveel politiek vertaald."

Ster advertentie