‘Mijn vader wilde graag een held worden, maar het is niet gelukt’

"In de familie was er niemand die mij iets over mijn vader vertelde. Het was een beetje mystiek." Van haar vader had schrijfster Lilian de Bruijn alleen een wazig beeld. Een soort schim in haar hoofd. Ze had vrij weinig van hem meegemaakt en de herinneringen die ze nog had, waren vaag en fragmentarisch. De mentale puzzelstukjes vormden samen Ton de Bruijn, haar vader, de kampoverlevende. Een man die tijdens de wederopbouw opklom van kantoorbediende naar zakenman.

Demonen uit het verleden

Door een gelukkig toeval viel het dagboek van haar vaders moeder in de handen van Lilian de Bruijn. Ze schreef dat ze over hem droomde, dat hij om haar riep. Aan de hand van dit dagboek, archieven van concentratiekampen en gesprekken met bekenden, reconstrueerde de Bruijn de levensloop van haar vader. In de podcast Lezen in het donker vertelt ze hoe hij, volgens haar onderzoek, zijn hoogtij beleefde tijdens de Wederopbouw, maar nog steeds werd geteisterd door demonen uit zijn verleden.

Twee gezinnen verlaten

"'Papa komt niet meer thuis', zei mijn moeder. 'Hij woont nu ergens anders.' We hoefden er niet verdrietig om te zijn, zei ze, want er veranderde eigenlijk niet zoveel. Hij was immers toch al niet zoveel thuis." De scheiding van haar ouders was een keerpunt: vanaf dit moment, de Bruijn was toen negen, was de levensloop van Ton de Bruijn moeilijk traceerbaar. Ze ging steeds minder langs bij haar vader en zijn nieuwe vrouw, en verloor geleidelijk aan het contact.

In haar boek Ik kreeg mijn vader niet dood geeft Lilian de Bruijn kleur aan de omlijning van een zwaar leven. Ton de Bruijn probeerde op te krabbelen, maar wist de herinneringen aan het kamp niet af te schudden. Hij verliet twee gezinnen en vond zichzelf in het drugsmilieu. "Mijn vader wilde graag een held worden, maar het is niet gelukt."

Lezen in het donker

Lezen in het Donker, de wekelijkse podcast van Focus, interviewt wekelijks een schrijver van een nieuw wetenschaps- en geschiedenisboek. De schrijvers lezen ook voor uit eigen werk en nemen hun eigen muziek mee.

Op zoek naar een nieuwe podcast? Luister ook naar Focus Wetenschap.