Podcast

Het trauma en taboe rondom hiv en aids galmen nog altijd na

foto: VPRO / Joost Termeer

Nieuws
Het trauma en taboe rondom hiv en aids galmen nog altijd na

In de vijfdelige podcastserie En niemand bleef onaangeraakt vertellen schrijver Maurits de Bruijn en podcastmaker Randy Vermeulen het liefdesverhaal van Jan en Martin, dat zich afspeelt tijdens de aidscrisis van de jaren 90. De makers zoomen in op het aangrijpende leven van deze twee mannen én vertellen verhalen van anderen waarvan de levens zijn getekend door hiv en aids. Ook onderzoeken ze vanuit hun eigen queer perspectief hoe het stigma en de vooroordelen zich zo hardnekkig hebben kunnen nestelen in de hoofden en harten van de generaties queer mensen die opgroeiden in de schaduw van de epidemie.

Gerelateerde podcast

En niemand bleef onaangeraakt

Martin Schenk

In 1992 ontmoeten Jan en Martin elkaar in het Amsterdamse café Montmartre. Het markeert het begin van een groots liefdesverhaal. Ze zijn een half jaar samen wanneer Martin vertelt over zijn aidsdiagnose. Jan mag het met niemand delen, omdat Martin niet bekend wil staan als 'die aidspatiënt'. Maar als Martins ziekte zichtbaar wordt, besluit hij het rolmodel te worden dat hij zelf zo nodig had. Hij wordt door Erwin Olaf gefotografeerd, en groeit uit tot een icoon in de queer geschiedenis. In vijf afleveringen brengt En niemand bleef onaangeraakt het verhaal achter dat onvergetelijke beeld, maar ook de verhalen van anderen waarvan de levens zijn getekend door hiv en de gevolgen van aids.

Waar veel van de verhalen over de aidscrisis zich afspelen in de Verenigde Staten, biedt deze podcast de luisteraar een unieke blik op de meest stormachtige episode uit de Nederlandse queer geschiedenis. In de podcast komen intieme verhalen samen die de grote universele thema's van het leven omvatten; liefde, vriendschap, ziekte en de dood. Een vrouw vertelt haar familie dat ze hiv-positief is en krijgt te maken met afwijzing en onbegrip. Een man staat veel van zijn vrienden bij in hun sterfproces en verliest zichzelf. Een kind wordt door zijn tante gewaarschuwd: "Pas op, want jongens zoals jij worden ziek."

Toen we onze ouders vertelden dat we homoseksueel zijn, reageerden zij met een waarschuwing waarin de echo van de crisis doorklonk.
makers Maurits de Bruijn en Randy Vermeulen

Opgroeien in schaduw van de aidscrisis

Wereldwijd zijn er inmiddels 40,7 miljoen mensen overleden aan de gevolgen van aids. In Nederland is een hiv-diagnose gelukkig niet meer een terminale, maar een chronische aandoening. En dankzij medicatie en preventie is de kans op overdracht in Nederland inmiddels nihil. Toch galmen het taboe en trauma rondom hiv en aids nog altijd na. Vanuit hun eigen queer perspectief onderzoeken Maurits de Bruijn en Randy Vermeulen daarom hoe de stigma's rondom hiv en aids zich zo hardnekkig hebben kunnen nestelen in de harten en hoofden van de generaties queer mensen die opgroeiden in de schaduw van de aidscrisis.

Maurits de Bruijn en Randy Vermeulen: "Toen we onze ouders vertelden dat we homoseksueel zijn, reageerden zij met een waarschuwing waarin de echo van de crisis doorklonk: 'Doe je wel voorzichtig?'. Het was voor ons niet de eerste, en zeker ook niet de laatste keer dat we hoorden hoe vanzelfsprekend onze seksualiteit in verband werd gebracht met hiv. Inmiddels weten we dat onze en andere ouders hun zonen wilden behoeden voor een infectie. Maar we hebben beiden ervaren tot welke angst dit heeft geleid."