Hitler kaapte de Olympische Spelen in 1936

Mijn derde halte voert me langs het Olympisch stadion van Berlijn. Hier werden in 1936 de Spelen ‘gekaapt’ door Hitler, die ze aanwendde om een propagandaoffensief ter meerdere glorie van het Derde Rijk te lanceren. Dat lukte voortreffelijk door een uitgekiende campagne, waarbij de verbodsbordjes voor joden tijdelijk uit het straatbeeld verdwenen.

Journalist Volker Kluge leidt me rond in het olympisch dorp, waar veel minder van overgebleven is dan van het stadion. Overwoekerde paden, afgebladderde muren, een leeg olympisch trainingszwembad. In het voormalig onderkomen van de legendarisch Amerikaanse sprinter Jesse Owens bestaat het meubilair uit struiken.

De zwarte Jesse Owens won in 1936 zowel de 100 meter sprint als de 200 meter sprint. Uiteindelijk ging hij met 4 gouden medailles naar huis. Die gebeurtenis is aanleiding geweest voor het ontstaan van een mythe rond de huldiging van de atleet. Hitler zou het niet hebben kunnen verkroppen dat een zwarte atleet het koningsnummer van de Olympische Spelen won en weigerde hem te feliciteren. Niet waar, zegt Volker Kluge.

Hitler moest van het IOC óf alle winnende atleten feliciteren, óf geen enkele. Hitler, toch al geen sportliefhebber, koos het laatste. “Overigens”, zegt Kluge, “betreurde Owens zelf het zeer dat hij bij thuiskomst niet gefeliciteerd werd door de Amerikaanse president Franklin Roosevelt.”

Naast het vervallen complex ligt een gerestaureerde barak, waar een tentoonstelling is ingericht over Jesse Owens, en zijn kamer is compleet heringericht, inclusief veel te kleine bedden. “Hij kan daar alleen diagonaal in gelegen hebben”, zegt Kluge. Bestaat er over de authenticiteit van de bedden al twijfel, over de kamer is Kluge zeer beslist. “Dit is niet de barak van Jesse Owens, dat is de verwaarloosde hiernaast. Ik heb het met oude foto’s uitgezocht. Ze hebben de verkeerde kamer gerestaureerd.”

Mij maakt het allemaal niets uit. Ik had sowieso al meer met de overwoekerde kamer van Jesse Owens.

Op weg naar Olympia
Acht weken lang tellen we op NPO Radio 1 af naar de Olympische Spelen in Rio de Janeiro. Dat doen we door langs verschillende Europese steden te reizen waar ooit de Spelen werden gehouden, in een estafette van verslaggevers. Deze week: van Berlijn naar München met Sander Bartling.