'Eenwording? Het was eerder een vijandige overname'

De muur viel in feite per ongeluk 'te vroeg'. Günter Schabowski, de woordvoerder van de DDR-regering kondigde op een persconferentie aan dat de grenzen zouden openen, maar was niet op de hoogte van het afgesproken tijdstip. Hij zei toen dat hij meende dat het 'per direct' (unverzüglich, red.) zou zijn.

"Ik heb later begrepen dat er eigenlijk was afgesproken dat het de volgende dag rond 16.00 uur zou gebeuren. Het is heel erg onverhoeds gegaan en ook heel snel", vertelt Hans Glaublitz aan dr Kelder. "Drie weken daarvoor voorspelde ik nog dat het wel een jaar of vijf zou duren voordat de Muur zou vallen."

Vijandige overname van de DDR

Niet alleen de val van de Muur maar ook de Duitse eenwording voltrok zich in een moordend tempo, volgens de oud-diplomaat."Hereniging? Ik vind het eerder een vijandige overname van de DDR door de Bondsrepubliek. Er is ook niets meer van over, van de DDR, terwijl het toch een functionerend land was", becommentarieert hij.

"Wat mis je uit het Oostblok?", vraagt dr Kelder. "Nou, ik mis niet de geur van bruinkool, vermengd met de geur van veel te lang gekookte witte kool", grapt Glaubitz.

"Wat missen de mensen daar? Die mensen hadden zekerheid van de wieg tot het graf en die hebben ze niet meer", zegt Glaubitz. "Nee, nu zijn ze overgeleverd aan de vrije markt. Maar dat is de onderklasse, die ontevreden is. De middenklasse in het voormalige Oost-Duitsland is er toch wel op vooruit gegaan?”, vraagt dr Kelder.

"Ik denk het wel ja, ik heb het idee dat de meerderheid er wel vrede mee heeft, maar tegelijkertijd zie je dat er in Thüringen, een oude Oost-Duitse deelstaat, heel erg extreem gestemd is, dus óf communistisch, óf AFD (rechts). Daar zie je dus ook grote onvrede."

Geduld

"Vind je de mensen in die zin ondankbaar?", vraagt dr Kelder. Glaubitz: "dankbaarheid vind ik in deze een raar begrip, maar het heeft echt meer tijd nodig. Meer tijd dan de dertig jaar die we nu achter ons hebben liggen. Het gaat wel de goede kant op in Oost-Europa, maar we zijn er nog niet."


Glaubitz ziet veel vooruitgang in landen als Polen en Hongarije, maar constateert tegelijkertijd een oprukkend nationalisme in die voormalige Oostblok-landen. "We zullen nog even geduld moeten hebben", zegt hij. De val van de muur en het IJzeren Gordijn dreunt nog na.