Abdelkader Benali over Freek Jansen: 'We hebben geen idee meer hoe kostbaar gastvrijheid is'

Gastvrijheid

Afgelopen woensdag bezocht ik met mijn dochter de rosse buurt. Voordat u de kinderbescherming gaat bellen haast ik me te zeggen dat mijn bezoek een louter didactisch doel had. Ik had me aangemeld als vrijwilliger om haar klas te begeleiden op een bezoek aan het museum Onze Lieve Heer op Zolder, een statig grachtenpand aan de Amsterdams gracht waar op zolder, een kerk te vinden is. Dat die kerk daar komt omdat het in de 17de eeuw voor de katholieken verboden was om hun feestdagen te vieren. De protestanten van Amsterdam wilde het niet want dat zou de aartsvijand, Spanje, maar in de kaart spelen. Katholieken maakten twintig procent van de bevolking uit. En werden gewantrouwd. Het was natuurlijk pestgedrag van de protestanten want iemand iets verbieden is ook een teken van superieuriteitsgedrag.

We zijn vierhonderd jaar verder en ondertussen lopen de kinderen vrolijk-chaotisch achter de gids aan. Zij vroeg de kinderen welke feestdagen zij het leukst vonden. De kinderen antwoordden stuk voor stuk dat ze hun verjaardag de leukste verjaardag vonden, daarna kwamen de andere feestdagen, van Kerstmis tot Suikerfeest tot Chanoeka, met veel cadeaus en overdosis suiker.

Even dacht ik dat de wereld op het goede spoor zat. Eventjes maar. Een dag na mijn bezoek ging het weer los. In de Tweede Kamer werden migranten weggezet als gevaar voor de samenleving. Freek Jansen van Forum voor Democratie stelde dat Nederland een leuker land zou zijn zonder de vier miljoen nieuwkomers. Ik weet niet hoe hij aan dat getal komt. Vier miljoen? Ik moest denken aan de klas van mijn dochter die bestaat uit kinderen waarvan de ouders wereldburgers zijn - van de Verenigde Staten tot India, tot zelfs West-Friesland. Volgens Freek Jansen kampen we door deze kinderen met leerachterstanden. Speak for yourself, Freek, my daughther speaks een aardig mondje English. Maar daar gaat het niet om. Wat ontbreekt in de discussie rond migranten is het dure begrip gastvrijheid. We hebben er 150 miljoen voor over om een schilderij van Rembrandt te kopen, we hebben geen idee meer hoe kostbaar gastvrijheid is.

Betere samenleving

Een dag later hoorde ik op de radio de journalist Coen Verbraak vertellen over de Molukkers. Na de oorlog in Indonesië kwamen ze naar Nederland, ze voelen zich nog altijd niet echt huis. Dat komt omdat we als land niet in staat zijn gebleken om die mensen het gevoel te geven dat ze hier thuis horen, dat ze onderdeel uitmaken van onze samenleving – ik citeer Coen Verbraak. We hebben deze mensen geen echte gastvrijheid geboden. Hoe had de wereld er voor ons uitgezien als we toen deze nieuwkomers wel menswaardig hadden ontvangen? Kunnen we de gemaakte fouten weer goed maken door onze opstelling naar nieuwkomers te veranderen?

Om erachter te komen hoe dat moet, lees ik het boek van reiziger en wereldverbeteraar Chris Keulemans. Het boek heet Gastvrijheid en voert daarin een pleidooi voor de dure plicht gastvrijheid op te brengen, in Tunis, Sarajevo en Amsterdam Noord vindt hij vormen van gastvrijheid en werkt hij aan een onderzoek. Bij hem vind ik de zinnen die me houvast geven in deze op hol geslagen wereld.

Gastvrijheid is de sleutel tot een betere samenleving omdat wie eenmaal gastvrijheid heeft genoten dit zal doorgeven aan de volgende generatie. Heel veel agressie, geweld en haat zou verdwijnen als mensen zich echt thuis konden voelen. Niet opgejaagd. Niet in een hoek geduwd. Niet klein gemaakt. Niet op de zolder.