Joodse staat had ook in Argentinië of Oeganda kunnen liggen

De stichting van de staat Israël in 1948 wordt vaak in verband gebracht met de Tweede Wereldoorlog en de holocaust, maar al lang daarvoor werd erover gepraat, vertelt Van Benthem. "In Oost-Europa kregen de joden al lang te maken met pogroms, met name in Rusland maar ook in andere oost-Europese landen. Daaruit kwam de overtuiging dat er een veilige plek moet zijn voor het Joodse volk", vertelt de historicus.

In 1896 resulteerde dit in het pamflet 'Der Judenstaat' van Theodor Herzl. "Die staat hoefde niet eens noodzakelijk Palestina te zijn. Men heeft gedacht aan Argentinië, want het voordeel was dat veel mensen daar Duits spraken en veel Joden leefden in Duitssprekende gebieden, zoals Oostenrijk en Pruisen", aldus Van Benthem. Ook Oeganda werd overwogen, omdat daar de Britten indertijd de baas waren.

Bij alternatieve locaties voor Israël wordt vaak ook Madagaskar genoemd, maar die locatie werd bedacht door antisemieten.

Het heilige land

Uiteindelijk kwam de staat toch in Palestina. Dit kwam niet alleen door het zionisme, vertelt Van Benthem: "Onder Britse protestanten ontstond in de tweede helft van de negentiende eeuw een overtuiging dat er een Joodse staat moest komen in het heilige land." In 1917 liet de Britse regering weten welwillend te staan voor een 'Joods tehuis' in Palestina, de zogenoemde 'Balfour Decleration'. Volgens Van Benthem heeft dit een rol gespeeld bij de uiteindelijke totstandkoming van de staat Israël.