BKR-registratie moet verdwijnen na schuldaflossing: 'Lijkt wel een strafblad'

"Ik weet van het bestaan af en heb me altijd afgevraagd of je studieschuld erop staat, dat is niet zo", zegt politiek commentator Kees Boonman. "Het voelt als een geheim genootschap, waar gegevens van ons liggen, waar wij het niet van af weten. Dat zint me niet." Boonman vindt dat er vanuit het BKR actiever geïnformeerd moet worden over registraties. "Dit soort instanties horen er voor de burger te zijn en wij er niet voor de overheid."

Onwetend

Wanneer je eigen bedrijf failliet gaat, worden deze zakelijke schulden omgezet naar persoonlijke schulden, met een lang schuldsaneringstraject als gevolg. Luisteraar Marc Mulder maakte dit mee. "Ik was me er niet bewust van, dat ik nog zo lang geregistreerd zou staan. Bij het aanvragen van een creditcard kwam ik er pas achter", zegt Mulder. "Het BKR zei dat zij het alleen maar noteren en de bank zegt dat zij het alleen maar aangeven, waardoor ik vijf jaar uit heb moeten zitten."

Tieman Jan van Dijk heeft een soortgelijke situatie als Mulder meegemaakt, waarbij hij door faillissement bij het BKR werd geregistreerd. Hij kwam hierachter toen hij een woning wilde kopen. "Het BKR is geen wet. Het is een instelling die door banken is opgezet", Zegt Van Dijk. Hem is het gelukt om uiteindelijk met een schone lei uit te komen. "Ik ben wel voor de drie jaar registratie, maar dat moet naar mijn mening worden gestart wanneer je een schone lei hebt, vanaf het moment dat je in de schuldsanering zit."

Aflossen is aflossen

Luisteraar Fred van Laar begrijpt niet hoe mensen steeds opnieuw in de schulden terecht komen, maar vindt dat zij nog drie jaar geregistreerd moeten blijven. "Om te voorkomen dat men nogmaals de fout in gaat." Luisteraar John van der Zeeuw is verrast dat schulden nog vijf jaar lang geregistreerd staan en vindt dat deze na aflossing direct moeten worden verwijderd. "Aflossen is aflossen. Het lijkt wel een soort strafblad zo."

Botte bijl

"Ik vind de maatregel van nu een botte bijl. Er zijn vast wat gevallen die door gedrag in de schulden komen, maar ook een boel die niets aan de oorzaak kunnen doen, zoals door sterfte, een scheiding, faillissement of verhoogde energiekosten", zegt Mulder. "Het antwoord ligt bij preventie en nazorg na schulden, om het te voorkomen. Dan heb je zo'n registratie niet nodig, die heeft met name negatieve invloed op levens van mensen." Volgens Nibud directeur Vliegenthart krijgt de registratie een heilige en bijna mythische lading. "De echte vraag is hoe je met zo'n registratie omgaat." Er kan beter gekeken worden naar wat een registratie betekent voor mensen, stelt Vliegenthart. "Voor sommige mensen heeft dit grote gevolgen. Banken sturen automatisch op de BKR-registratie, terwijl een goed gesprek tijdens een hypotheekaanvraag al veel zou kunnen voorkomen." Volgens de Nibud-directeur is het belangrijk dat men mensen toerust en vraagt hoe het met hén gaat, in plaats van het kijken naar een negatieve registratie.

Schone lei

Er volgen meerdere geluiden van oplossingen die samengevat kunnen worden in de term 'maatwerk'. Katja Mur van de Autoriteit Persoonsgegevens vindt dat er heldere criteria en wetten dienen te komen, omdat de gevolgen zo groot zijn. "Wanneer je klaar bent met betalen, moet er volgens ons een schone lei zijn." Ook vindt Mur dat het opvragen van gegevens bij het BKR gemakkelijk en zonder omwegen moet kunnen. Volgens Boonman gaan maatwerk en wetgeving prima hand in hand. De conclusie blijft dat de duur van de registratie korter moet. "Ik kan me voorstellen dat men die gegevens één tot anderhalf jaar wil bewaren. Als je dat als burger weet, kun je daar ook naar handelen.

De woordvoerder van BKR geeft aan kennis te hebben genomen van het standpunt van de Autoriteit Persoonsgegevens, maar geeft aan niet via media te willen reageren. "Daar heb je het weer, het geheim genootschap", zegt Boonman. "Wij willen ook horen hoe het ervoor staat."