Komt film Utøya 'too soon'?

Filmkenner Rick de Gier spreekt van een goede verfilming, maar begrijpt de controverse. "Het voelt natuurlijk altijd gek om zo'n vreselijke gebeurtenis op het witte doek te zien. Maar het is vooral belangrijk dat de film smaakvol wordt gemaakt en de nabestaanden respecteert."

Regisseur Erik Poppe vertelt in de film het verhaal van de slachtoffers. "Breivik komt haast niet in de film voor. Zijn naam wordt niet genoemd en hij komt bijna niet in beeld. Dit is een bewuste keuze, want de film mocht geen eerbetoon aan deze terrorist zijn."

Fictief slachtoffer

In de film volgen we de 18-jarige Kaja die samen met haar zusje op zomerkamp is op Utøya. Tijdens dit kamp hoort ze het nieuws over de aanslag in Oslo, maar weet niet dat Breivik onderweg is naar het eiland. Zodra de eerste schoten worden afgevuurd raakt Kaja haar zusje kwijt en volgen we haar op haar zoektocht om haar zusje terug te vinden en in leven te blijven.

"Kaja is een fictief personage. De regisseur heeft hiervoor gekozen omdat hij het niet gepast vond om één van de slachtoffers een hoofdrol te geven", vertelt De Gier.

Realtime

Anders Breivik maakte 72 minuten lang jacht op de schoolkinderen op Utøya. "De film duurt even lang als de aanslag. We volgen in één lang shot en in realtime deze gruwelijke gebeurtenissen. Het is heel knap gedaan. Een heel scherpe reconstructie. Er klinken in de film bijvoorbeeld evenveel schoten als Breivik bij de aanslag afgevuurd heeft.

De Gier was vooraf zeer sceptisch over de film, maar is toch wel bijgedraaid. "Je krijgt heel even een soort Hunger Games-vibe, maar de film is totaal niet sensationeel. Je kan wel zeggen dat dit een echte horror-film is. Het heeft misschien niet dat doel, maar het is wel echt angstaanjagend en zeldzaam indringend."

Too soon?

Natuurlijk heerst er altijd de vraag of deze film wel gemaakt had moeten worden. En zo ja, is het dan nu niet wat te vroeg? De Gier: "Dat is een lastig iets. Toen United 93 uitkwam over de aanslagen op 11 september vonden mensen het te snel. De regisseur zei toen: 'Dit gaat niet alleen de slachtoffers aan, maar ook ons als maatschappij. We moeten hierover nadenken.' En daarom vindt hij dat we dit soort films moeten maken."