De eerste generatie vrouwen uit Turkije in Nederland hoort bij onze geschiedenis

Toen Yüksel onderzoek deed naar de beeldvorming van moslima's, viel haar op dat er veel dezelfde foto's te vinden waren: "Vaak waren dat gesluierde vrouwen, wat ouder, ze liepen over straat en heel anoniem." Safarifoto's noemt Yüksel dat. "Daar had mijn oma zo tussen kunnen staan", dacht de fotograaf. Toen borrelde bij haar de vraag op of dit de enige foto's zijn van vrouwen uit de generatie van haar oma.

Er is weinig beeldmateriaal te vinden van de generatie van haar oma, de vrouwen die eind jaren '60 begin jaren '70 naar Nederland kwamen. "Ik struinde archieven af en kon weinig vinden." Tot ze op het werk van Bertien van Manen stuitte. De eerste foto die ze van haar zag was van een demonstratie van Turkse vrouwen voor de kippenfabriek in Almelo voor betere arbeidsomstandigheden, eind jaren '70. "Dat was een beeld dat ik nog nooit had gezien."

Gat in het archief

Om het gat in ons archief op te vullen, besloot Yüksel zelf de camera op te pakken en op zoek te gaan naar vrouwen van die generatie die hun verhaal wilden delen. De verhalen die ze hoorde zijn gelaagd: "In alle verhalen kwam het leven terug, de liefde, hoe ze hun man ontmoet hadden, hoe stoer ze waren als jong meisje. Maar ook hoe moeilijk het voor ze was om overeind te blijven in een land, een taal en een omgeving die je niet kent terwijl je je land en familie achterlaat."

Wat Yüksel opvalt is dat in ons collectief geheugen ontbreekt dat veel van deze vrouwen gewerkt hebben. "Het idee dat zij in Nederland kwamen, voor de kinderen zorgden en thuisbleven is misschien voor een klein deel waar, maar voor een groot deel is het niet het hele verhaal."

Onze geschiedenis

Terug in de tijd kan Yüksel niet, maar de foto's die ze gemaakt heeft in combinatie met de foto's die ze van de vrouwen verzameld heeft uit hun archief, zijn rijkdom. "Ik hoop dat we die kunnen opnemen in onze archieven in Nederland, zodat het toegankelijk kan zijn voor iedereen."

Want het is onderdeel van de Nederlandse geschiedenis, pleit Yüksel. "Nederland is na de Tweede Wereldoorlog afhankelijk geweest, en nog steeds, van arbeidsmigranten die naar Nederland kwamen om het land weer op te bouwen. Ik noem het geen migratiegeschiedenis, dit is een stuk Nederlandse geschiedenis, en daar horen deze vrouwen bij."