Wat kan de NAVO leren van het gebruik van drones door Oekraïne in de oorlog?

"De opmars van de drone in oorlogsvoering is enorm", zegt Patrick Bolder, luitenant-kolonel buiten dienst bij de luchtmacht en nu verbonden aan het Haags Centrum voor Strategische Studies, in NOS Met het Oog op Morgen. "We zagen het al een beetje in de herfst van 2020 bij de oorlog tussen Azerbeidzjan, Nagorno-Karabach en Armenië. Toen werden moderne drones, die Azerbeidzjan onder meer van Israël en Turkije had gekocht, geïntegreerd in de reguliere strijdkracht. Daarmee waren ze erg succesvol."

Drone heeft vlucht genomen

In de oorlog tussen Oekraïne en Rusland komt de drone nog vaker voorbij. "Hij heeft letterlijk een vlucht genomen", ziet Bolder. "Dagelijks zagen we al de aanvallen van Rusland op Oekraïne met drones en allerlei raketten. En nu zien we inderdaad dat Oekraïne ook die hele drone-industrie tot leven heeft gewekt. Meer dan 80, en ik hoorde ergens al 200, drone-fabrieken in heel Oekraïne. Dus dat geeft wel aan dat de capaciteiten die de Oekraïners hebben kunnen ontwikkelen behoorlijk geavanceerd zijn."

Dat de drone zo'n vlucht heeft genomen, komt volgens Bolder doordat het een goedkoop middel is. "Je kan er heel veel van kopen, zonder dat je er financieel op leegloopt. Maar je kan ook informatie inwinnen. Als je drones bewapent kan je meteen vuur uitbrengen. Dan verkort je de tijd tussen dat je een doel ziet en het wil aangrijpen. En misschien wel het belangrijkste is dat je offensief kan opereren, zonder dat je je eigen mensen in gevaar brengt. Die zitten veilig op afstand."

Steeds meer aandacht

Binnen de NAVO is er ook steeds meer aandacht voor, weet Bolder. "In Nederland hebben we sinds twee jaar een drone-eenheid op de Luitenant-generaal Bestkazerne. Dat was vroeger vliegbasis De Peel, op de grens tussen Noord-Brabant en Limburg. Die zijn eigenlijk steeds bezig met onderzoek en ontwikkeling. Dus wat is nou het beste middel daartegen? We zien nu ook dat de NAVO-landen hebben besloten een zogenaamd Centres of Excellence op te richten over welke lessen wij nu leren uit de Oekraïne-oorlog."

Daarbij zal het ook gaan over de inzet van drones en wat ertegen gedaan kan worden, verwacht Bolder. "Dan is het aan de lidstaten zelf om te kijken welke lessen zij eruit trekken en wat ze eraan willen doen. De NAVO heeft ook nog een Allied Command of Transformation. Die denkt na over hoe de toekomst in de oorlog eruitziet, ook op technologisch gebied. Je kan wel de drones hebben, maar er moet ook op een goede manier worden gekeken hoe je de manier van optreden gaat aanpassen aan de nieuwe middelen."