In de gevangenis door nieuwe duurzaamheidswet? 'Dat is fake news'

"Ik zie het echt als een achterhoedegevecht", zegt Maria van der Heijden, directeur van MVO Nederland. Ze reageert op de uitspraken van de topman van baggerbedrijf Boskalis. Die zei vorige week dat de nieuwe wet hem ondernemen in Nederland onmogelijk maakt. Heeft hij een punt?

Niet als het aan Van der Heijden ligt. "De meeste bedrijven willen echt maatschappelijk verantwoord ondernemen. En we werken met deze wet aan een stap in de goede richting." Ze was dan ook "heel erg verbaasd" over de uitspraken van de directeur van het Papendrechtse bedrijf.

Onzekerheid

Hoogleraar Henk Volberda spreekt van een "duivels dilemma." Ja, zegt hij: bedrijven moeten voldoen aan zorgplicht van verantwoord en duurzaam ondernemen. En velen willen dat ook. Maar hij vraagt zich af of je niet beter op Europese wetgeving kunt wachten. En hij is benieuwd naar het effect op de aantrekkelijkheid van Nederland voor bedrijven. "Op korte termijn zal dit leiden tot achteruitgang van vestingklimaat. Er is meer onzekerheid. Op de lange termijn kan het een voordeel zijn. Dan weet je dat Nederlandse bedrijven voldoen aan verantwoord en duurzaam ondernemen. Steeds meer klanten vinden dat belangrijk."

Strafbaar

Op dat laatste wijst ook Van der Heijden. Bedrijven die zich nu extra inspannen voor duurzaamheid vinden soms concurrenten tegenover zich die helemaal niet doen, en daardoor soms goedkoper zijn. De nieuwe wet moet het speelveld straks gelijk maken.

Ondernemer Duncan Dirkzwager wijst, net als Volberda, op de onzekerheid. "Ik vind het een positief initiatief, maar om dat nou meteen strafbaar te stellen op nogal vage gronden dat lijkt mij een heel slecht idee." Hij zegt dat hij de initiatiefwet heeft proberen te lezen, en dat 'ie hem "multi-interpretabel" vond.

Misstanden

"Er wordt niet gezegd: als je dat niet lukt, ga je de gevangenis in", benadrukt Europarlementariër Wolters. "Dat is fake news." Een bedrijf moet, als het zaken doet in het buitenland, wel aantonen dat ze hun best hebben gedaan voor mens en natuur, erkent ze. "Je hebt een hele serieuze zorgplicht: je moet aantonen welke misstanden je hebt gevonden en hoe je probeert om de situatie te verbeteren." Toezicht ligt dan bij de Autoriteit Consument en Markt (ACM)

Bedrijven zitten in de goede positie, zegt ze vertelt dat er Europese wetgeving aan zit te komen. "Het gaat om miljoenencontracten: omdat je daar wat groots doet, heb je ook wat in de melk te brokkelen. Wij vragen bedrijven om daar gebruik van te maken."