Premier Ardern zegt sorry voor fouten in aanloop aanslagen Christchurch

Kort daarna stelde de regering een commissie in, die moest onderzoeken of de aanslagen te voorkomen waren geweest en of de overheid fouten heeft gemaakt in aanloop naar de aanslagen. Het onderzoeksrapport is nu vrijgegeven. Een van de hoofdconclusies is dat de aanslagen "alleen door puur toeval" te voorkomen waren geweest en dat de inlichtingendiensten geen signalen hebben gemist die de aanslagen hadden kunnen voorkomen.

"Enerzijds zegt het rapport: de inlichtingendiensten hebben oogkleppen op gehad door te veel te focussen op islamitisch terrorisme. Aan de andere kant staat er ook dat deze specifieke aanslag waarschijnlijk niet gezien was," zegt correspondent Eva Gabeler in het NOS Radio 1 Journaal.

Tijdens een persconferentie zei premier Ardern: "Al jarenlang worden er vanuit de islamitische gemeenschap zorgen geuit over de buitenproportionele aandacht die zij krijgen van veiligheids- en inlichtingendiensten en dit rapport bevestigt dat er inderdaad een ongepaste hoeveelheid aandacht op hen gericht is. De commissie trekt niet de conclusie dat de aanslagen voorkomen hadden kunnen worden als deze problemen er niet waren geweest. Maar het waren niettemin misstanden, en daarvoor maak ik mijn excuses."

Aanslagpleger eerder opgenomen met overdosis en vuurwapenverwonding

De onderzoekscommissie doet 44 aanbevelingen om aanslagen zoals die in Christchurch in de toekomst te voorkomen. Premier Ardern heeft gezegd dat ze die volledig gaat overnemen. Een van de belangrijkste adviezen is het oprichten van een nieuwe inlichtingendienst, die zich vooral moet bezighouden met contraterrorisme en langdurig onderzoek naar opkomende terreurdreiging. Ook komen er nieuwe wetten die digitaal haatzaaien moeten bestrijden.

In het rapport wordt voor het eerst gemeld dat de aanslagpleger, Brenton Tarrant, in de jaren voor de aanslag al enkele keren werd opgenomen in het ziekenhuis in zijn woonplaats Dunedin. Een keer had hij een overdosis steroïden ingenomen, een andere keer had hij zichzelf verwond bij het oefenen met zijn vuurwapens. In beide gevallen werd de politie niet ingeseind, maar volgens de onderzoekscommissie was daar ook geen reden toe.

Tarrant werd eerder dit jaar veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf, zonder uitzicht op vervroegde vrijlating.

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.