Is ons vakantiegeld achterhaald?

Vakantiegeld is een recht. Hoewel dit recht bijna vanzelfsprekend lijkt, moesten de Nederlandse arbeiders aan begin twintigste eeuw het nog zonder dit recht stellen. Vrije dagen bestonden vrijwel niet, laat staan dat er vakantiegeld werd uitgekeerd aan werknemers.

Oorsprong

Rond 1900 hadden werknemers "hooguit vrij op de dag van de plaatselijke kermis", aldus Lex Heerma van Voss. De opkomst van het vakantiegeld hangt samen met het ontstaan van vakantiedagen. In die tijd kregen werknemers meer vrij. Van een enkele vrije dag aan het begin van de eeuw, tot vrije weken in de jaren ’30.

Maar toen arbeiders gewoon werden doorbetaald op hun vrije dag, was op vakantie gaan geen reële optie. Geld voor vakantie was er niet. Met de opkomst van vrije dagen werd de roep om een vakantiebijdrage sterker. Hieruit is het vakantiegeld ontstaan.

Dat dit geld in die tijd voornamelijk werd gebruikt voor vakantie verklaart Heerma van Voss met het feit dat er geen andere uitgavemogelijkheden waren. Na de Tweede Wereldoorlog veranderde dat met de komst van auto’s, wasmachines en andere dure apparaten. "Als de wasmachine kapot is, dient deze eerst vervangen te worden".

Kritische blik

Financieel planner Frank Bennis adviseert werknemers eerst een plan te maken, waarin ze hun financiële situatie kritisch bekijken. Hij benadrukt het belang van een buffer, die bedoeld is om onverwachte uitgaven te kunnen bekostigen. Kortom: financieel de zaakjes op het droge hebben is belangrijker dan een vakantie.

Minder dan 50% van het vakantiegeld wordt nog daadwerkelijk aan vakantie besteed. Hiermee is een recht, ontstaan aan het begin van de vorige eeuw, veranderd in een jaarlijks cadeautje. De term ‘vakantiegeld’ lijkt de lading niet meer te dekken. Wellicht wordt het tijd om de jaarlijkse financiële meevaller om te dopen tot buffergeld of financiële injectie. Daarmee zou meer recht gedaan worden aan de praktijk.