Verdwijnt het konijn uit Nederland?

Lange oren, een klein staartje en een grijsbruine vacht: konijnen zijn niet moeilijk te herkennen. Soms worden ze toch verward met de haas, maar een haas heeft duidelijk langere oren en grotere voeten.

Jachtsport

In de Vroege Middeleeuwen zijn de konijnen vanuit Frankrijk en het Middellandse zeegebied ingevoerd in Nederland. Ze hebben zich over het hele land verspreid. "Ze werden al snel populair onder de geestelijken en adel", vertelt ecoloog Jasja Dekker. "De konijnen werden gehouden en bejaagd door edelvrouwen, omdat dat als een beschaafde tak van jachtsport voor edelvrouwen werd gezien."

Belangrijke grazers

Vooral in de duinen zijn de konijnen nu erg belangrijk. Met het gegraas en gegraaf zijn ze een hartstikke goede werknemer: ze zorgen ervoor dat de duinen omgewoeld en vernieuwd worden. De konijnen graven ook holen en daar maken andere soorten dankbaar gebruik van. De tapuit en de bergeend broeden bijvoorbeeld in konijnenholen. Als laatste is het konijn ook nog een belangrijke prooi voor roofdieren zoals bijvoorbeeld de havik, hermelijn en vos.

Afname van konijnen

De konijnen zijn hartstikke belangrijk dus, maar het gaat slechter en slechter. Sinds 1950 is het aantal konijnen met vijftig procent afgenomen. Ze staan zelfs op de Rode Lijst Zoogdieren. “Inmiddels is het een zeldzaamheid als je een konijn ziet terwijl je door de duinen loopt”, vertelt Myrthe Fonck, ecoloog bij Puur Water Natuur (PWN).

Dit komt onder andere door virussen. Myxomatose is daar een voorbeeld van: een virus dat ooit met opzet is geïntroduceerd om konijnplagen tegen te gaan. Andere oorzaken zijn de jacht en het leefgebied dat slechter wordt, onder andere door het stikstofprobleem.

Oplossingen

Toch blijven Jasja Dekker en Myrthe Fonck positief. Ecologen en natuurorganisaties werken namelijk hard om het konijn in het duingebied ‘in de benen te houden’. “Het liefst wil je dat de konijnen zich op eigen kracht herstellen. We hebben in het gebied al maatregelen genomen om hen daarbij een handje te helpen, maar op een aantal plekken gebeurt het echt niet”, legt Myrthe Fonck uit. Daarom wordt naar bijplaatsing gekeken. Fonck: “we gaan ergens in september in een omheind gebied een tiental konijnen in het duin uitzetten”. Hiermee hopen de konijnenkenners de populatie weer omhoog te krijgen.

Konijnenkenners Jasja Dekker en Myrthe Fonck praten verder over konijnen in de podcast Vroege Vogels en Andere Dieren. Elke vrijdag is de nieuwe aflevering te beluisteren in je favoriete podcastapp.