Gaat ultieme poging om weidevogels te beschermen te ver?

In het experiment dat drie jaar moet gaan duren, willen de provincie Fryslân en het Agrarisch Natuurcollectief Súdwestkust boeren rond twee weidevogelgebieden de mogelijkheid geven om verschillende rovers te weren of zelfs te doden. Dit jaar wordt nog gebruikt voor onderzoek, maar volgend jaar moet het predatorenbeheer in de nieuwe stijl echt ingaan.

Bruine Kiekendief ontmoedigen

Gedeputeerde Douwe Hoogland wil het natuurcollectief een ontheffing geven om hermelijnen en bunzings te doden. De bestaande regeling om kraaien, ratten en vossen te doden wordt verruimd. Daarnaast krijgen boeren de mogelijkheid om nesten van de buizerd en bruine kiekendief 'te verstoren'. "We willen de soorten ontmoedigen om te gaan broeden naast weidevogels", aldus Hoogland.

Het verstoren van de ene vogelsoort (buizerds en bruine kiekendieven) om een andere vogelsoort (tureluur en Grutto) te beschermen gaat de Vogelbescherming Nederland te ver. Ruud van Beusekom van Vogelbescherming Nederland legt uit dat het een complex probleem is. "Het is ontzettend belangrijk dat het gebied op orde is. Je moet grote weidevogelkerngebieden hebben en predatorenbeheer is daarbij wat ons betreft de laatste oplossing."

Achteruitgang weidevogels door intensieve landbouw

De Vogelbescherming heeft wel het Aanvalsplan Grutto omarmd. Dat betekent dat zij onder bepaalde voorwaarden predatorenbeheer goedkeuren. "Maar pas als laatste middel en als tijdelijke maatregel", zegt Van Beusekom. "Predatorenbeheer is niet de oplossing, dat blijven wij benadrukken. De achteruitgang van de weidevogels is echt veroorzaakt door de intensieve landbouw. Er is teveel gebied ongeschikt voor weidevogels."

Bijval van boeren

Kortom, volgens de Vogelbescherming ligt de schuld niet alléén bij predatoren en heeft de intensieve landbouw ook zeker een aandeel in de achteruitgang. Toch kunnen de plannen van de provincie Fryslân ook op veel bijval rekenen. Boeren die nu alles uit de kast trekken om weidevogels te beschermen, raken steeds vaker gefrustreerd dat de eieren of kuikens al worden 'opgeruimd' door predatoren nog voor zij überhaupt aan het uitgestelde maaien kunnen beginnen.

Maar: "Predatie hoort er gewoon bij", zegt Van Beusekom. Daarnaast moeten we de bruine kiekendief - die zelf ooit bijna uit Nederland verdwenen is - goed beschermen. "Als je het riet weghaalt waarin de bruine kiekendief broedt, haal je ook andere rietvogels weg."

Niet predatorenbeheer op grote schaal

Onder bepaalde voorwaarden gaat de Vogelbescherming toch met het plan akkoord. "Het is een proef en het moet dus nog blijken wat het effect zal zijn", zegt Van Beusekom. "Het is een ernstig dilemma waar we in zitten. De biodiversiteit van ons hele land gaat ons aan. We proberen een gulden middenweg te vinden, maar op grote schaal is predatorenbeheer absoluut geen oplossing, dat kan gewoon niet."

Vroege Vogels: iedere zondagochtend van 07.00 tot 10.00 uur.

Vroege Vogels is hét programma over natuur en milieu. Op zondagochtend te beluisteren op NPO Radio 1 en vrijdagavond te zien op NPO 2. Like Vroege Vogels op Facebook of volg het programma op Twitter of Instagram.