Is alles geoorloofd tijdens carnaval? 'Het zal altijd blijven schuren'

Zo kwam het liedje 'Effe trekke' van de groep Sjansjee in 2020 in opspraak, vanwege de dubbelzinnige teksten. In dit nummer passeren de woorden: 'Even trekken, en dan gaat ie in je mond. Een kroketje uit de muur is zo gezond.' Volgens sommigen is de tekst seksistisch, anderen vinden het lied juist passen in het controversiële karakter van carnaval.

Van der Laar, voormalig minister-president van Oeteldonk, vindt het nummer maar niks: "Zo'n liedje zou je in Oeteldonk absoluut niet kunnen spelen: dan word je direct weggehoond. Seksistische en beledigende liedjes hoeven voor ons niet. Maar de maatschappij verandert: wat wel en niet kan, is anders dan vroeger."

'Op de grens'

Zanger Huub Hangop vindt dat het liedje moet kunnen, maar dat het wel op de grens is. Zelf schrijft hij als artiest al jaren carnavalsnummers. "Het is een aanstekelijk liedje, al zit het wel op de grens. De eerste keer dat ik het hoorde had ik er ook moeite mee. Maar, als je de knipoog begrijpt, vind ik het wel kunnen. Het moet wel bij de act passen: dezelfde groep heeft nu een liedje met 'Ik wil je lekkerbekken'. Dan past het in het repertoire."

Cartoonist Ruben Oppenheimer heeft ook geen moeite met dit soort liedjes. Hij vindt dat de grenzen van het toelaatbare vooral uit jezelf moeten komen: "Het zijn geen grenzen die door media, politie of politici worden opgelegd. Het is dezelfde reden dat ik bepaalde dingen niet teken. Ik zou het bijvoorbeeld nu niet gepast vinden om een tekening te maken die de draak steekt met de aardbeving in Turkije. Het feit dat Charlie Hebdo de keuze maakte om wel te tekenen over de ramp, laat precies zien dat iedereen daar zijn eigen afweging in maakt."

Maatschappelijk vraagstuk

Wel ziet Van der Laar een verandering in de samenleving over wat wel en niet kan in een carnavalskraker. "Het is een maatschappelijk vraagstuk. En de tijden veranderen: je mocht in het begin van de 20e eeuw als vrouw geen mannenkleding dragen tijdens carnaval. Na de oorlog, in de jaren zestig, veranderde dat allemaal. Zo vormt carnaval zich naar de tijdgeest."

Uiteindelijk komt het aan op de persoonlijke overtuigingen van de mensen, volgens Hangop. "Tijdens het carnaval is er voor iedereen wat wils. Wanneer je mensen gaat beledigen over hun afkomst of seksuele geaardheid, ga je te ver, maar politieke grappen of een beetje seksistische liedjes met een knipoog vind ik wel kunnen.. Je moet het vergelijken met cabaret. Een cabaretier mag in principe ook alles zeggen. Het hoort bij carnaval: het zal altijd blijven schuren."