Natuurschade op Sint Maarten door orkaan Irma

Zeegras en schildpadden

Op sommige plekken is al het zeegras van de bodem verdwenen. De Natuur Stichting heeft nog geen kans gehad om de koraalriffen te onderzoeken, maar veel hoop dat ze in een goede staat verkeren na deze zware storm is er niet. Op veel plekken is het strand weggeslagen en op andere plekken is nu juist een strand ontstaan. Medewerkers van de Stichting hebben geprobeerd vier nesten van zeeschildpadden te redden door de eieren uit te graven en te verplaatsen naar een hoger gelegen strand, maar ze hadden natuurlijk niet gerekend op vloedgolven van 10 meter hoog. Drie straten van het strand af hadden mensen nog zand in hun tuin, dus die eieren zijn weg.

Vervuilende scheepswrakken

Tegen de oever van de baai liggen een aantal gestrande jachten. Op de bodem van de lagune ligt een veelvoud aan schepen. Het gaat maanden duren voordat al die boten geborgen zijn en tot die tijd vervuilen ze het water met diesel, olie en de inhoud van de wc’s. En daar komt dan nog alle troep bij die vanaf het land de zee in is gewaaid.

De heuvels van Sint Maarten zijn bruin, alle bomen en struiken zijn door de orkaan gestript van hun bladeren. Ook de ‘douche’ van zout water waarmee de storm gepaard ging, heeft de planten geen goed gedaan. Hier en daar zijn al wel weer wat voorzichtig groen en een enkele bloem te zien, maar voor de kolibries is het nog even honger lijden. Voor zover ze niet van het eiland zijn geblazen. "Het zou fijn zijn als mensen de vogels een beetje helpen door een bakje suikerwater neer te zetten. Als ze dat hebben natuurlijk", want Bervoets beseft zich natuurlijk ook dat voor de Sint Maartenaren zelf voedsel nog steeds schaars is.

Herstel na een orkaan

De natuur in de Cariben is ingesteld op orkanen, maar de veerkracht van het ecosysteem is door allerlei oorzaken danig aangetast. De afgelopen decennia is zo’n 70 procent van het mangrovebos opgeofferd aan hotels en jachthavens. En van dat schamele restant is nu 90 procent beschadigd. Dat zorgt weer voor een kettingreactie aan vervolgschade: mangrove zorgt samen met de koraalriffen dat de kracht van de zee wordt getemperd en dat het water wordt gezuiverd. Daardoor ontstaat een ideaal biotoop voor allerlei dieren en planten. Voor verreweg de meeste vissen in de wateren rond Sint Maarten is het mangrovebos de kraamkamer.

Door de verandering van het klimaat en de opwarming van de Caribische zee zullen dit soort extreme stormen elkaar nog sneller opvolgen waardoor de natuur nog minder tijd krijgt zich te herstellen. “In 1995 werd Sint Maarten getroffen door de orkaan Luis”, zegt Bervoets. “Minder zwaar, maar wel langduriger dan Irma. Van deze natuurramp waren de koraalriffen nog niet eens bekomen. Wij waren bezig met een project om het koraal te herstellen, maar daar is waarschijnlijk ook niks meer van over. We moeten weer op punt nul beginnen.”

Nuttige natuur

De Natuur Stichting Sint Maarten kreeg subsidie van de overheid, maar of dat er de komende maanden nog in zit is onduidelijk. Met alle directe hulp die aan de bevolking van Sint Maarten moet worden gegeven is dat ook logisch. Maar aan de andere kant: de koraalriffen zijn goed voor 50 miljoen dollar per jaar. Mensen komen duiken, verblijven in hotels, eten in restaurants en drinken wat in een barretje. “We tellen niet alleen vogeltjes omdat wij dat zo leuk vinden, maar ook omdat de natuur van vitale betekenis is voor het eiland. Het herstel van de natuur op Sint Maarten is een zaak van nationaal belang”, zegt Bervoets.

Tadzio wil benadrukken dat nog altijd niet alles verloren is. “Op deze plek van de Simpson Bay Lagoon is zo goed als alle mangrove door de storm verwoest. Maar er is toch nog hoop: twee jaar geleden hebben we hier samen met scholieren nieuwe mangroveboompjes geplant – om het verlies door de aanleg van een brug te compenseren – en gelukkig staan die er nog. Toen ik dat zag, sprongen de tranen in mijn ogen. Rond die jonge boompjes zie je kleine uitlopers uit het zand steken. Die gaan we afknippen en opkweken in emmers met zeewater, zodat we ze later weer ergens kunnen planten.”