OM meldt massale toename kinderporno in versleutelde onlinechatgroepen

Versleutelde online chatgroepen bieden de mogelijkheid om berichten te versturen die alleen de zender en ontvanger kunnen zien. Dit maakt het anoniem en gebruiksvriendelijk, terwijl de kans om gepakt te worden klein blijft. Bovendien kunnen via deze apps gemakkelijk grote hoeveelheden kinderporno worden gedeeld. Dit leidt niet alleen tot een verschuiving in de verspreidingswijze, maar ook tot een toename van het materiaal.

Steeds heftiger

Volgens Van den Oever hangt de ernst van de gedeelde beelden samen met de toenemende vraag: "De mensen die dit samen verspreiden in de groepsapps willen continu nieuw materiaal. Heftiger dan wat ze al hebben gezien. Jongere kinderen, misschien ook wel met marteling in plaats van alleen misbruik." Het gedeelde materiaal beperkt zich niet tot kinder- en jongerenmisbruik. Ook beelden van dierenmishandeling en onthoofdingen worden in deze groepen gedeeld.

Beperkte vervolging

Apps zoals Signal en Telegram maken het voor de politie moeilijk om mee te kijken. Hoewel wereldwijd geprobeerd wordt om de besloten groepen binnen te dringen, lukt dat vaak niet. Veel groepen werken met uitnodigingen, juist omdat het om strafbaar materiaal gaat. Van den Oever benadrukt: "Als jij beheerder, zelf actief deler bent of ontvanger, maak je deel uit van een netwerk wat dit in stand houdt en zorg je dat dit materiaal in omloop blijft. Als jij dus onderdeel uitmaakt van dat georganiseerde verband, kun je hierop veroordeelt worden en ook op het lid zijn van een criminele organisatie.

Niet iedereen in de groepen is bewust op zoek naar kinderporno. Van den Oever en de politie zien ook dat heftige beelden gedeeld worden in bijvoorbeeld groepsapps van sportclubs: "Een paar mannen denken dat dat het grappig is, anderen vinden het niet oké. Toch zijn ze bij controle allemaal strafbaar."

Hulplijn

De hulplijn Stop it Now, van Madeleine van der Bruggen, biedt hulp aan mensen die naar kinderporno kijken: "Ze bellen ons vrijwillig en wat wij proberen is de mensen stoppen voordat het overgaat van kwaad tot erger, zoals in deze groepen." Contact opnemen met de hulplijn is gratis en anoniem. De hulplijn stapt niet met de verhalen naar de politie. "De mensen hebben een hulpvraag, daarom bellen ze. Ze zijn verstrikt geraakt in hun eigen gedrag en kunnen er met hun omgeving niet over praten." Vaak biedt de hulplijn een luisterend oor of verwijst naar specialistische hulp.

Overmaat

"Wij kunnen niet alle meldingen opsporen en vervolgen. We willen het wel maar het is teveel", zegt Van den Oever. De politie richt zich daarom vooral op actuele misdrijven met een hoog risico op herhaling, daders in risicovolle beroepen en zaken waarbij direct actie mogelijk is.

Waarschuwingsgesprekken blijken effectief: "De politie komt langs, waardoor kijkers zich niet meer anoniem voelen. Ze weten dan dat ze niet zomaar op hun telefoon hun gang kunnen gaan, want de politie volgt het op."