Dit zijn de grootste stinkerds in Nederlandse natuur

Astrid Groot, evolutiebioloog aan de Universiteit van Amsterdam, doet al jaren onderzoek naar geuren in de natuur. "Een geur is een chemische substantie die vluchtig is", vertelt Groot in Vroege Vogels. "Het is eigenlijk een signaal naar een ander individu die daardoor een actie onderneemt."

Groot: "Denk bijvoorbeeld aan een hond die z'n territorium afbakent met z'n geur. Het leuke van geurcommunicatie is dat het ook tussen verschillende soorten plaatsvindt. Dus de geur van een stinkzwam trekt bijvoorbeeld vliegen en kevers aan, zodat die de sporen van die zwam verspreiden."

De hop

Een van de grote stinkerds in Nederland is de hop. De vogel heeft een klier waar een smerige substantie uitkomt, legde Vincent van der Spek eerder uit in Vroege Vogels. De hop smeert zich in met het stinkende goedje, "tijdens het broeden, om minder aantrekkelijk te worden voor rovers".

Van der Spek: "Ik heb ooit een omschrijving gezien van die geur als 'een combinatie van poep en de dood'. Maar ik kan dat niet bevestigen. Het verlaten nest had gewoon de penetrante geur van ammoniak."

Ringslang

Volgens Tim van Wagensveld van Ravon is de ringslang een van de meest stinkende dieren van Nederland. Als ringslangen zich bedreigd voelen, sproeien ze een vieze substantie uit de cloaca naar buiten. De geur is een combinatie van 'dood en verderf', een rotte vislucht en sommigen bespeuren ook een sprankje wiet.

Om hun toneelstuk kracht bij te zetten kunnen de slangen ook hun tong uit de mond laten hangen en zelfs een druppel bloed uit hun bek laten komen. Alles om ervoor te zorgen dat de buitenwereld denkt dat ze een rottend dood beest zijn.

Wolf

Wolven, marters, vossen, bevers en otters laten overal geursporen achter om territorium af te bakenen maar ook om het andere geslacht te lokken. De meesten kunnen dan ook zeer goed ruiken. De wolf ruikt ons al van een kilometer afstand.

Als je een goede neus hebt kun je de wolf zelf ook ruiken: ze kunnen namelijk ontzettend stinkende drollen achterlaten. Met als grootste klapper de verse orgaandrol die het meeste stinkt. Maar ook de kalkdrol, die de wolf achterlaat als hij botten heeft gegeten is een bijzondere want deze 'geurvlag' kan wel een jaar blijven stinken.

Wantsen, aaskevers, lieveheersbeestjes

Ook kleine kruipers kunnen behoorlijk stinken. Wantsen staan bekend om hun vieze geur, maar die zijn niet de enige. Paul van Wielink, insectenexpert, doet al jaren onderzoek in de kaaistoep en kon de stinkers van de geurlozen goed onderscheiden.

Een insectengroep die ontzettend kan stinken is die van de aaskevers. Uit verdediging komt er een soort stinkend gas onder hun schilden vandaan. Bij de oeveraaskever is dat een sterke muskusgeur, die nog uren aan je handen kan blijven kleven. Die geur komt dus niet van de kadavers die ze eten, maar van een geur die ze zelf produceren.

De grootste stinkers zijn toch wel de wantsen en het lieveheersbeestje. Eerstgenoemde ruikt naar muffe nootjes die te lang in de kast hebben gelegen. Elke wantsensoort heeft weer zijn eigen specifieke geur, zo ruikt de berkspitssnuitwants naar oud amandelspijs. Een van de grootste stinkers is ook het zevenstippelig lieveheersbeestje, die uit verdediging een bittere gele substantie verspreidt.

Stinkzwammen

Volgens Gerard Koopmanschap, paddenstoelenkenner en chefkok, is de stinkzwam de grootste stinker van Nederland. De geur die van de grote stinkzwam walmt is die van een aasgeur. Dood vlees dus. Die geur komt uit een bruin goedje op de kop van de zwam. Voor de mens geen fijne geur, maar voor vliegen en aaseters juist aantrekkelijk. Zij eten het goedje op en verspreiden zo de sporen van de paddenstoel.

Vroege Vogels: iedere zondagochtend van 07.00 tot 10.00 uur.

Vroege Vogels is hét programma over natuur en milieu. Op zondagochtend te beluisteren op NPO Radio 1 en vrijdagavond te zien op NPO 2. Like Vroege Vogels op Facebook of volg het programma op Twitter of Instagram.