Minister Weerwind wil meer toezicht op EBI-gedetineerden: niet wachten tot het erger wordt

VVD-Kamerlid Ulysse Ellian vindt het wetsvoorstel een stap in de goede richting, maar denkt dat de minister nog verder kan gaan. Zo pleit Ellian voor een "uniform regime voor alle gedetineerden". Met andere woorden: voor iedere gedetineerde gelden dezelfde regels. Ook op het punt visueel toezicht denkt Ellian dat het zwaarder kan. "Uiteindelijk ontkom je er niet aan dat je iets moet gaan opnemen, zowel video als geluid. Zodat je op een later moment echt kunt terugluisteren wat er is gezegd", zegt hij tegen het WNL-radioprogramma Het Misdaadbureau.

"Gedetineerden hebben rechten en plichten. Ik wil het zelfs voor deze groep humanitair houden en tegelijkertijd streng en duidelijk", reageert de minister. Dus wil hij niet meegaan met het voorstel van Ellian? "Op dit moment niet. Ik ga in gesprek met de Kamer en die kan altijd nog toevoegingen doen."

Weerwind komt met het wetsvoorstel na het incident rondom Youssef T., de volle neef en advocaat van Ridouan Taghi. T. werd er door de rechtbank schuldig bevonden voor het doorspelen van berichten van Taghi, waardoor de criminele activiteiten van de organisatie konden doorgaan. "Moeten wij wachten dat dit groter en erger wordt?" vraagt Weerwind zich af bij Het Misdaadbureau. "Nee", antwoordt hij stellig. "Wij weten dat gedetineerden het nodige materiaal, zoals telefoons of drugs, de penitentiaire inrichting proberen binnen te halen. Dat accepteren wij niet."

Visueel toezicht

Het wetsvoorstel van Weerwind houdt onder meer in dat er visueel toezicht moet zijn tijdens de gesprekken van de gedetineerde en zijn advocaat. Het gaat dan enkel om beeld, dus zonder geluid. Daar zit niet elke raadsman op te wachten. "Een advocaat is op dat moment zijn vertrouwenspersoon", vertelt advocaat Geert-Jan Knoops.

Als een EBI-gedetineerde zijn emoties wil delen, zal hij dat bij zijn advocaat moeten doen. Volgens Knoops is het onwenselijk als een derden dat dan waarneemt. "Stel dat hij plotseling geëmotioneerd raakt en moet huilen, omdat hij iets heeft meegemaakt in de EBI. Of hij zit met een groot privéprobleem. Het wordt allemaal waargenomen en ik kan mij voorstellen dat dit voor de verdachte buitengewoon onprettig is."

Zelf zou Knoops zich ook beperkt voelen in zijn rol als advocaat. "Ik zou mij niet gemakkelijk voelen om documenten te laten zien, wetend dat die documenten kunnen worden waargenomen. Het levert hoe dan ook een inbreuk op in de vrijheid van communicatie."

De raadsman vindt dit voorstel van minister Weerwind overbodig. "Het wordt allemaal gerelateerd aan één incident: de kwestie rond Ridouan Taghi. Nergens blijkt dat er sprake is van structurele tekortkoming of structureel misbruik maken van het systeem door de advocatuur of familie- of gezinsleden van EBI-klanten."

Communicatie met de buitenwereld

Weerwind zit ook bovenop de communicatie van EBI-gedetineerden met de buitenwereld. "Of dat nou in het gesproken woord is of met brieven. Wij lezen ze, wij volgen ze en kijken wat er geschreven wordt." Ook als een gedetineerde in een andere taal een telefoongesprek wil voeren. "Dan wil ik weten welke taal het is zodat een tolk het kan volgen."