Hoe kan koraal leven op plekken waar bijna geen eten is?

Op zoek naar antwoorden

Ruim vier jaar geleden vertrok een expeditie voor twee weken naar de Rockall Bank om monsters te nemen op en rond de koraalbanken. Koralen zijn levende organismen, waar halen ze hun energie, hun voedsel vandaan? De monsters die tijdens deze tocht worden genomen en de data die wordt verzameld, moet antwoord geven op deze vraag.

De planning is krap, dus heeft missieleider Dick van Oevelen van het NIOZ een strak programma: op zeven locaties metingen doen en de apparatuur ophalen die hij een jaar geleden heeft geïnstalleerd. Maar de Atlantische Oceaan is een van de meest vijandige zeeën ter wereld, waarschuwen vissers al voor vertrek. En dat blijkt: windkracht 8. De golven beuken op het schip. Het weer veroorzaakt niet alleen zeeziekte, het zorgt voor vertraging en de golven maken het onmogelijk om sommige meetapparatuur te gebruiken.

Belangrijkste apparatuur kapot

De apparatuur die wel gebruikt kan worden, vertoont kuren. Het multinet, een heel fijnmazig net dat op verschillende dieptes monsters moet nemen om te kijken of er zich minuscule beestjes of plankton bevinden, scheurt. En de CTD, een apparaat dat ‘Conductivity, Temperature and Depth’ meet en watermonsters neemt, eigenlijk het belangrijkste apparaat aan boord, werkt ook plotseling niet meer.

"We hebben een probleempje met het nemen van watermonsters", verzucht Van Oevelen. "Toen het frame op bijna 500 meter diepte was en we op de knop drukten, gebeurde er niks. Het lijkt erop dat de motor die ervoor zorgt dat die flessen gesloten worden, kapot is. Eentje die nooit kapot gaat, zeggen ze. Ja, en dan zul je altijd zien dat ie wel kapot gaat."

Een opmerkelijke ontdekking

Met behulp van de technici aan boord worden alle apparaten weer gerepareerd en wordt uiteindelijk een schat aan data binnengehaald. Plotseling, op de laatste dag van de expeditie, merken de wetenschappers iets vreemds op in de gegevens. Het fytoplankton, voedsel voor de koralen, dat meestal gevonden wordt in de bovenste laag van de waterkolom, lijkt nu te zijn vermengd tot een paar honderd meter diep. Wat is er aan de hand? Is dit het antwoord op het mysterie? Iedereen is enthousiast!

Er moeten in allerijl extra monsters genomen. In de laatste uren van de expeditie is het alle hens aan dek. Nacht- of dagdienst, iedereen schuift aan om de extra monsters die worden genomen te verwerken. En er is haast geboden, want er is ook nog storm op komst.

Zelfvoorzienend

Na terugkeer in de haven gaan de wetenschappers aan het werk. Eén expeditie van twee weken heeft genoeg samples en data opgeleverd om vier jaar onderzoek te doen. Het onderzoek levert een bijzondere ontdekking op: de koralen zorgen op een ingenieuze manier voor hun eigen voedseltoevoer. Hoe dat precies gaat? Luister hier naar Het wonder van het koraal of via de populaire podcastplatforms.