'Slachtoffers zijn geen figurant in het strafrechtproces'

Ze zocht contact met strafrechtadvocaat Richard Korver en heeft veel aan zijn hulp gehad. “Korver heeft deuren geopend die ik in al mijn trauma en verdriet niet kon openen, maar ook het bestaan niet van wist”, zegt Olivier. Ze geeft een simpel voorbeeld. “Wij wilden graag inzicht in het politiedossier, de verhoren. Namens Korver hebben niet alleen inzicht, maar ook een kopie gekregen. Dat vind ik belangrijk voor de kinderen van mijn zus, mochten ze dat ooit willen lezen.” Ze onderstreept het belang ervan. “Dat zijn hele kleine dingen die je niet weet en waar iemand anders je bij moet helpen.”

Spreekrecht zorgt voor verbetering, maar we zijn er nog niet

Volgens Rosa Jansen, voorzitter van Slachtofferhulp Nederland, er is veel onbekendheid over mogelijkheden. “Wij kijken hoe je meerdere mensen in het proces kan bedienen. Een slachtoffer is geen figurant in het strafproces”, benadrukt Jansen, die vroeger rechter was. “Het spreekrecht heeft voor verbeteringen gezorgd”, meent ze, maar we zijn er nog niet.

De rechtspraak ziet slachtoffers of nabestaanden soms als een belasting, aldus Jansen. “Dat kan absoluut niet. Er is een enorme belasting van de rechtelijke macht op dit moment. En dan wil het slachtoffer spreken of een schadevergoeding. Dan krijg je de discussie of dat wel in het strafproces past of dat je het ernaast moet organiseren. Maar het is juist voor erkenning en herstel heel belangrijk dat het in het strafproces wordt meegenomen”, bepleit de voorzitter van Slachtofferhulp.

Hans Faber is de oom van Anne Faber, die in 2017 vermoord werd. Hij heeft juist veel steun gehad aan uitleg van het Openbaar Ministerie. Het helpt als ze zelf mondig bent, al zou dat niet moeten, vindt Faber. “Als je je nestelt in de slachtofferrol en je laat alles over je heen komen, dan nemen autoriteiten beslissingen over jou en jouw familie. Maar als je met je vuist op tafel slaat, dan nemen ze je als familie serieus en krijg je de uitleg die stukken te zien.”

“Het maakt een enorm verschil als een officier een afspraak met je maakt en uitlegt hoe ze tot een strafeis komen”, meent Faber. “Waarom kies je ervoor om 28 jaar en TBS te eisen en niet levenslang?” Die afweging is fijn om te weten, vindt Faber.

Het is soms confronterend als je pas in de rechtszaal dit soort informatie krijgt. “Dan hoor je niet context en overwegingen. Familie reageert er soms fel op. En een officier maakt dan niet de tijd om uit te leggen hoe ze tot de eis zijn gekomen. Het maakt een enorm verschil als je wordt meegenomen in die overwegingen. En het kost denk ik relatief weinig tijd om dat te doen, dus doe het gewoon.”